Башҡорт теле/Һүҙлектәр/Ҡыҙыл китап - Башҡортостан үҫемлектәре: өлгөләр араһындағы айырма

Викидәреслек проектынан
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
"Ҡыҙыл китап үҫемлектәре А Авран лекарственный - Дарыу ҡырлуты Алтей лекарс…" исемле яңы бит булдырылған
(айырмалар юҡ)

16:44, 17 октябрь 2018 өлгөһө

Ҡыҙыл китап үҫемлектәре А Авран лекарственный - Дарыу ҡырлуты Алтей лекарственный (бобовые) - Алтей үләне Арктоус альпийский - Арктоус Астрагал ветвистый - Тарбаҡлы астрагал Астрагал Гельма - Гельм астрагалы Астрагал скальный, камнеломный - Тау астрагалы Астрагал Карелина - Карелин астрагалы Астрагал Клера - Клер астрагалы Астрагал норвежский, сочевичниковый - Норвегия астрагалы Астрагал песчаный - Ҡом астрагалы Астрагал рогоплодный - Моронло астрагал Б

Багульник  болотный  -  Һаҙанаҡ

Баранец обыкновенный (баранцовые) - Һапһыҙ көкөрт үләне Бессмертник, цмин песчаный - Шиңмәҫгөл Болотный мирт обыкновенный (хамедафне болотный) - Һаҙ мирты Болотоцветник щитолистный - Ҡалҡан япраҡлы һыу гөлө Большеголовник (рапонтикум) серпуховидный - Дөйәбаш үлән Бровник одноклубневый - Ялған аҡһырғаҡ В Валериановые: Валериана аптечная (лекарственная) - Бесәй үләне Валериана клубневая - Бүлбеле бесәй үләне Венерин башмачок пятнистый – сыбар кәкүк ситеге Венерин башмачок вздутый (крупноцветковый) - Әҙрәсгөл Венерин башмачок настоящий - Кәкүк ситеге Вероника крапиволистная - Эре юшан Ветреничка уральская - Урал елбәгәйе Водяника гермафродитная - Һаҙ емеше Водяной орех сибирский, чилим - Һыу сәтләүеге Володушка многожилковая - Туманаҡ Г Гвоздика иглолистная - Энә япраҡлы ҡәнәфер Гвоздика узколепестная - Ҡыйғас ҡәнәфер Гвоздика уральская - Урал ҡәнәфере Гладиолус (шпажник) тонкий - Мунсаҡгөл Глобулярия (шаровница) крапчатая - Һипкелле йомрогөл Головчатка уральская - Тумалаҡ гөл Гониолимон красноватый - Ҡыҙғылт гониолимон Горечавка лежачая - Түшәлмә бабаҫыр уты Горечавник бородатый - Һаҡаллы бабаҫыр уты Горошек многостебельный - күп һабаҡлы кәрешкә Горькуша (соссюрея) мелкоцветковая - бөрсөклө билсән Горькуша уральская - Урал билсәне Гроздовник виргинский - виргин тәлгәш үләне Гроздовник многораздельный - Айырса тәлгәш үлән Гроздовник полулунный - Тәлгәш ҡаҙаяҡ Гудайера ползучая - Ят үлән Д Девясил высокий - Андыҙ Дендрантема Завадского - Дендрантема гөлө Дремлик болотный - Һаҙ баҙыҡайы Дремлик тёмно-красный - Ҡыҙыл баҙыҡай Дриада восьмилепестковая - Дриада Дубровник чесночный - Туйраут Е Ежовник меловый - Аҡбур анабазисы Ж Живокость уральская - Таҡыябаш ҡыңғырау Жирянка обыкновенная - Быума үләне Житняк ломкий (сибирский) - Арышбаш З Зигаденус сибирский - Себер зигаденусы Зимолюбка зонтичная - Сатырлы ҡышһөйәр Золототысячник болотный - Һаҙ һарыгүҙе Зопник колючий - Сәнскеле майсыбыҡ И Ива арктическая - Арктика талы Ива голубаватая (Старке) - Старк талы Ива грушанколистная - Һыу талы Ива деревцевидная - Ҡаты тал Ива черничная - Бүре талы Ирис (касатик) жёлтый - Һары ирис Ирис (касатик) низкий - Тәпәш ирис Ирис (касатик) сибирский - Себер ирисы К Калипсо луковичная - Бүлбеле калипсо Камнеломка болотная - Һаҙлыҡ таутишәре Катран татарский - Майлут Качим Патрэна - Дауыл уты Качим триждыветвистый - Тетелмә дауыл уты Качим уральский - Урал дауыл уты Кермек каспийский - Каспий татырланы Кермек полукустарниковый - Ҡыуаҡлы татырлан Кермек толстокорневой - Татырлан Клевер альпийский - Ҡарғабаш Клюква болотная (четырёхлепестная) - Мүк үләне Клюква мелкоплодная - Ваҡ мүк үләне Княженика, костяника арктическая - Бикә үләне Ковыль Залесского - Залесский ҡылғаны Ковыль Коржинского - Коржинский ҡылғаны Ковыль красивейший - Күркәм ҡылған Ковыль Лессинга - Лессинг ҡылғаны Ковыль опушеннолистный - Йөнтәҫ япраҡлы ҡылған Ковыль перистый - Дөйә ҡылғаны Ковыль сарептский (тырсик) - Сарепт ҡылғаны Козелец голый - Рупрехт еҫлегөлө Кокушник ароматнейший - Еҫле кәкүк әшәлсәһе Кокушник длиннорогий - Кәкүк әшәлсәһе Колосняк акмолинский - Акмолинск тауғыяғы Колосняк гигантский (кистистый) Клокова - Клоков тауғыяғы Копеечник Гмелина - Гмелин тәңкә гөлө Копеечник крупноцветковый - Эре тәңкәгөл Копеечник Разумовского - Разумовский тәңкәгөлө Копеечник серебристолистный - Аласуҡ Коротколепестник реснитчатый - Керпек япрағүлән Костенец зелёный - Йәшел таш ҡаҙаяғы Костяника арктическая - Бикә үләне Костяника хмелелистная - Ҡыҙыл бөрлөгән Кубышка малая - Кесе томбойоҡ Курильский чай кустарниковый - Курил сәйе Л Лаготис уральский - Урал лаготисы Ладьян трёхнадрезанный - Айырсалы сәскә Лазурник трёхлопастный - Күксин Лапчатка песчанистая - Ҡаҙ үләне Лапчатка шелковая - Ебәк ҡаҙ үләне Лапчатка Эверсманна - Эверсманн ҡаҙ үләне Лен жилковатый - Селтәр япраҡлы етен Лен уральский - Урал етене Липарис Лёзеля - Лезел липарис Лисохвост сизый - Күк төлкөғойроҡ Ллойдия поздняя - Көҙгө ллойдия Лук желтеющий - Һарғылт йыуа Лук косой - Оҫҡон йыуаһы Лук плевокорневищный - Тамырсалы йыуа Лук поникающий - Ҡалмыҡ йыуаһы Лук привлекательный - Күркәм йыуа Лук черемша - Һаҫы йыуа Льнянка алтайская - Алтай етенүләне Льнянка слабая - Нескә етенүлән Люцерна сетчатая - Селтәрле люцерна Лядвенец просмотренный - Йыланҡуҙаҡ М Меч-трава обыкновенная - Ҡылысүлән Минуарция Гельма - Гельм минуарцияһы Минуарция Крашенинникова - Крашенинников минуарцияһы Многорядник Брауна - Браун ҡаҙаяғы Морошка приземистая - Һаҙ үләне Мытник плотный - Ҡанлгөл Мытник скипетровидный - Ябай кәкүк тубылғыһы Мытник Эдера - Эдер тубылғыһы Мякотница однолистная - Һырғаҡлы яңғыҙ япраҡ Н Надбровник безлистный - Япраҡһыҙ эйәгүлән Незабудочник уральский - Нескәгөл Неоттианта клобучковая - Алһыу әшәлсә Норичник Скополя - Сираж О Осока богемская - Оҙон күрән Осока двудомная - Ике өйлө күрән Осока малоцветковая - Һирәк сәскәле күрән Осока кавказская - Кавказ күрәне Осока (заливная) магелланская - Магеллан күрәне Осока поздняя - Көҙгө күрән Осока тёмная - Ҡара күрән Осока тонкоцветковая - Йоҡа күрән Остролодочник Гмелина - Гмелин кәмәяпрағы Остролодочник голый - ланғас кәмәяпраҡ Остролодочник Ипполита - Ипполит кәмәяпрағы Остролодочник сближенный - Йәнәш кәмәяпраҡ Остролодочник сходный - Оҡшаш кәмәяпраҡ Остролодочник уральский - Урал кәмәяпрағы Офрис насекомоносная - Бөжәк сәхләбе Очеретник белый -

П Пажитник плоскоплодный - Пальчатокоренник длиннолистный - Мөгөҙүлән Пальчатокоренник пятнистый - Һипкелле мөгөҙүлән Пальчатокоренник Руссова - Руссов бармаҡтамыры Пальчатокоренник Фукса - Фукс бармаҡтамыры Парнолистник перистый - Ҡушъяпраҡ Патриния сибирская - Первоцвет длиннострелочный - Оҙонса япраҡлы кәзә һаҡалы Первоцвет кортузовидный - Көрән кәзә һаҡалы Пион марьин корень (уклоняющийся) - Дөр-дөр сәскә Подлесник Жиральда - Түшәгүлән Подорожник Крашенинникова - Крашенинников юл япрағы Пололепестник зелёный - Йәшел ярым япраҡ Полынь баргузинская - Баргузин әреме Полынь малоцветковая - Һирәк сәскәле әрем Полынь солянковидная - Тоҙут һымаҡ әрем Пролесник многолетний - Зәһәр үлән Проломник Леманна - Таутишәр Прострел желтеющий - Һарғылт умырзая Пузырник горный - Тау ҡыуығүләне Пузырник Дайка - Дайк ҡаҙаяғы Пузырник судетский - Ҡыуығүлән Пузырчатка малая - Ҡыуығүлән Пухонос альпийский - Йөнтәҫ үлән Пухонос приземистый - Тәпәш йөнтәҫ үлән Пушица стройная - Мамыҡбаш күрән Пыльцеголовник длиннолистный - Һеркәбаш үлән Пыльцеголовник красный - Ҡыҙыл һеркәбаш үлән Пырей отогнутоостный - Кәкре ҡылсыҡлы аҡтамыр Пырей средний - Әрһеҙ аҡтамыр Р Рапонтикум (большеголовник) серпуховидный - Дөйәбаш үлән Рдест нитевидный - Һыу йөнө, рдест Родиола иремельская - Ирәмәл алтын тамыры Роза колючейшая - Нескә гөлйемеш Росянка английская - Һирәк ысығүлән Росянка круглолистная - Ысығүлән Рябчик малый (шахматовидный) – Сатраш сел үләне Рябчик русский - Сел үләне С Сальвиния плавающая - Күл сальвинияһы Сверция тупая - Тупаҡ сверция Сердечник тройчатый - Йөрәк үләне Сирения седая - Сал сирения Скрученник приятный - Күркәм үрмәс үлән Смолевка малолистная - Әҙ япраҡлы елемүлән Солнцецвет башкирский - Башҡорт сыуаҡсәскәһе

Солнцецвет монетный - Тәңкә сыуаҡсәскә Солодка Коржинского - Татлы тамыр Солонечник растопыренный - Тарбаҡлы ҡояшут Соссюрея мелкоцветная - Бөрсөклө билсән Стальник пашенный (полевой) - Ҡоросүлән Стеригма войлочная - Кейеҙ стеригма Схенус ржавый - Тутлы үлән Т Тайник сердцевидный - Моронса ҡушъяпраҡ Тайник яйцевидный - Ҡушъяпраҡ үлән Термопсис ланцетолистный - Йүтәл үләне Тимелея воробьиная - Сәпсек тимелеяһы Тимьян клоповый - Торатау еҫле үләне Толокнянка обыкновенная - Талҡан йемеш Тонконог жестколистный - Шырт еҙүлән Тонконог Ледебура - Ледебур еҙүләне Триния щетинисто-волосистая - Йөнтәҫ триния Тырсик - сарепт ҡылғаны Тюльпан Биберштейна - Биберштейн тюльпаны Тюльпан поникающий - Һалынҡы тюльпан У Ужовник обыкновенный - Ҡаҙаяҡ үлән

Ф Флокс сибирский - Себер флоксы Франкения жестковолосая - Шырт франкения Франкения припудренная - Буҙырланған франкения Х Хамедафне болотный, (мирт обыкновенный) - Һаҙ мирты Хаммарбия болотная - Һаҙ хаммарбияһы Хвойник двухколосковый (бессмертник) - Эфедра үләне Ц Цмин песчаный (бессмертник) - Шиңмәҫгөл Ч Черемша - Һаҫы йыуа Чий блестящий - Чий үләне Чилим (водяной орех сибирский) - Һыу сәтләүеге Чина Литвинова - Литвинов сырмалсығы Ш Шалфей клейкий - Йөнтәҫ шалфей Шаровница крапчатая - Һипкелле йомрогөл Шиверекия подольская - Шиверекия үләне Шлемник высокий - Бейек бүрегүлән Шпажник тонкий (гладиолус) - Мунсаҡгөл Шток- роза морщинистая - Һырлы шток-роза Щ Щитовниковые - ҡаҙаяҡлылар ғаиләһе Э Эфедра обыкновенная - Эфедра үләне Я Яблоня лесная - Ҡырағай алмағас Ясенец голостолбиковый - Кавказ баҙыяны Ясколка Крылова - Крылов зыягөлө Ясколка уральская - Урал зыягөлө Ястребинка иремельская - Ирәмәл тыранғуты Ятрышник мужской - Яҙғы әшәлсә Ятрышник обожжённый - Көйгән әшәлсә Ятрышник шлемоносный - Оҙон әшәлсә

Башҡортостан Республикаһының Ҡыҙыл Китабы (1-се том) Үҫемлектәрҙең һирәк осрай торған һәм юғала барыусы төрҙәре - Редкие и исчезающие виды высших сосудистых растений Өфө “Китап” 2001. Гл. Редактор Е. В. Кучеров – д.б.н, профессор, член-кор. АН РБ Члены ред-ой коллегии:

А. А. Фаухутдинов – председатель Госуд. Комитета по охране окруж. среды, 

Б. М. Миркин – д.б.н., профессор А. И. Соломещ – д.б.н. А. А. Мулдашев – к.б.н.




Ҡыҙыл китап үҫемлектәре А Авран лекарственный - Дарыу ҡырлуты Алтей лекарственный (бобовые) - Алтей үләне Арктоус альпийский - Арктоус Астрагал ветвистый - Тарбаҡлы астрагал Астрагал Гельма - Гельм астрагалы Астрагал скальный, камнеломный - Тау астрагалы Астрагал Карелина - Карелин астрагалы Астрагал Клера - Клер астрагалы Астрагал норвежский, сочевичниковый - Норвегия астрагалы Астрагал песчаный - Ҡом астрагалы Астрагал рогоплодный - Моронло астрагал Б

Багульник  болотный  -  Һаҙанаҡ

Баранец обыкновенный (баранцовые) - Һапһыҙ көкөрт үләне Бессмертник, цмин песчаный - Шиңмәҫгөл Болотный мирт обыкновенный (хамедафне болотный) - Һаҙ мирты Болотоцветник щитолистный - Ҡалҡан япраҡлы һыу гөлө Большеголовник (рапонтикум) серпуховидный - Дөйәбаш үлән Бровник одноклубневый - Ялған аҡһырғаҡ В Валериановые: Валериана аптечная (лекарственная) - Бесәй үләне Валериана клубневая - Бүлбеле бесәй үләне Венерин башмачок пятнистый – сыбар кәкүк ситеге Венерин башмачок вздутый (крупноцветковый) - Әҙрәсгөл Венерин башмачок настоящий - Кәкүк ситеге Вероника крапиволистная - Эре юшан Ветреничка уральская - Урал елбәгәйе Водяника гермафродитная - Һаҙ емеше Водяной орех сибирский, чилим - Һыу сәтләүеге Володушка многожилковая - Туманаҡ Г Гвоздика иглолистная - Энә япраҡлы ҡәнәфер Гвоздика узколепестная - Ҡыйғас ҡәнәфер Гвоздика уральская - Урал ҡәнәфере Гладиолус (шпажник) тонкий - Мунсаҡгөл Глобулярия (шаровница) крапчатая - Һипкелле йомрогөл Головчатка уральская - Тумалаҡ гөл Гониолимон красноватый - Ҡыҙғылт гониолимон Горечавка лежачая - Түшәлмә бабаҫыр уты Горечавник бородатый - Һаҡаллы бабаҫыр уты Горошек многостебельный - күп һабаҡлы кәрешкә Горькуша (соссюрея) мелкоцветковая - бөрсөклө билсән Горькуша уральская - Урал билсәне Гроздовник виргинский - виргин тәлгәш үләне Гроздовник многораздельный - Айырса тәлгәш үлән Гроздовник полулунный - Тәлгәш ҡаҙаяҡ Гудайера ползучая - Ят үлән Д Девясил высокий - Андыҙ Дендрантема Завадского - Дендрантема гөлө Дремлик болотный - Һаҙ баҙыҡайы Дремлик тёмно-красный - Ҡыҙыл баҙыҡай Дриада восьмилепестковая - Дриада Дубровник чесночный - Туйраут Е Ежовник меловый - Аҡбур анабазисы Ж Живокость уральская - Таҡыябаш ҡыңғырау Жирянка обыкновенная - Быума үләне Житняк ломкий (сибирский) - Арышбаш З Зигаденус сибирский - Себер зигаденусы Зимолюбка зонтичная - Сатырлы ҡышһөйәр Золототысячник болотный - Һаҙ һарыгүҙе Зопник колючий - Сәнскеле майсыбыҡ И Ива арктическая - Арктика талы Ива голубаватая (Старке) - Старк талы Ива грушанколистная - Һыу талы Ива деревцевидная - Ҡаты тал Ива черничная - Бүре талы Ирис (касатик) жёлтый - Һары ирис Ирис (касатик) низкий - Тәпәш ирис Ирис (касатик) сибирский - Себер ирисы К Калипсо луковичная - Бүлбеле калипсо Камнеломка болотная - Һаҙлыҡ таутишәре Катран татарский - Майлут Качим Патрэна - Дауыл уты Качим триждыветвистый - Тетелмә дауыл уты Качим уральский - Урал дауыл уты Кермек каспийский - Каспий татырланы Кермек полукустарниковый - Ҡыуаҡлы татырлан Кермек толстокорневой - Татырлан Клевер альпийский - Ҡарғабаш Клюква болотная (четырёхлепестная) - Мүк үләне Клюква мелкоплодная - Ваҡ мүк үләне Княженика, костяника арктическая - Бикә үләне Ковыль Залесского - Залесский ҡылғаны Ковыль Коржинского - Коржинский ҡылғаны Ковыль красивейший - Күркәм ҡылған Ковыль Лессинга - Лессинг ҡылғаны Ковыль опушеннолистный - Йөнтәҫ япраҡлы ҡылған Ковыль перистый - Дөйә ҡылғаны Ковыль сарептский (тырсик) - Сарепт ҡылғаны Козелец голый - Рупрехт еҫлегөлө Кокушник ароматнейший - Еҫле кәкүк әшәлсәһе Кокушник длиннорогий - Кәкүк әшәлсәһе Колосняк акмолинский - Акмолинск тауғыяғы Колосняк гигантский (кистистый) Клокова - Клоков тауғыяғы Копеечник Гмелина - Гмелин тәңкә гөлө Копеечник крупноцветковый - Эре тәңкәгөл Копеечник Разумовского - Разумовский тәңкәгөлө Копеечник серебристолистный - Аласуҡ Коротколепестник реснитчатый - Керпек япрағүлән Костенец зелёный - Йәшел таш ҡаҙаяғы Костяника арктическая - Бикә үләне Костяника хмелелистная - Ҡыҙыл бөрлөгән Кубышка малая - Кесе томбойоҡ Курильский чай кустарниковый - Курил сәйе Л Лаготис уральский - Урал лаготисы Ладьян трёхнадрезанный - Айырсалы сәскә Лазурник трёхлопастный - Күксин Лапчатка песчанистая - Ҡаҙ үләне Лапчатка шелковая - Ебәк ҡаҙ үләне Лапчатка Эверсманна - Эверсманн ҡаҙ үләне Лен жилковатый - Селтәр япраҡлы етен Лен уральский - Урал етене Липарис Лёзеля - Лезел липарис Лисохвост сизый - Күк төлкөғойроҡ Ллойдия поздняя - Көҙгө ллойдия Лук желтеющий - Һарғылт йыуа Лук косой - Оҫҡон йыуаһы Лук плевокорневищный - Тамырсалы йыуа Лук поникающий - Ҡалмыҡ йыуаһы Лук привлекательный - Күркәм йыуа Лук черемша - Һаҫы йыуа Льнянка алтайская - Алтай етенүләне Льнянка слабая - Нескә етенүлән Люцерна сетчатая - Селтәрле люцерна Лядвенец просмотренный - Йыланҡуҙаҡ М Меч-трава обыкновенная - Ҡылысүлән Минуарция Гельма - Гельм минуарцияһы Минуарция Крашенинникова - Крашенинников минуарцияһы Многорядник Брауна - Браун ҡаҙаяғы Морошка приземистая - Һаҙ үләне Мытник плотный - Ҡанлгөл Мытник скипетровидный - Ябай кәкүк тубылғыһы Мытник Эдера - Эдер тубылғыһы Мякотница однолистная - Һырғаҡлы яңғыҙ япраҡ Н Надбровник безлистный - Япраҡһыҙ эйәгүлән Незабудочник уральский - Нескәгөл Неоттианта клобучковая - Алһыу әшәлсә Норичник Скополя - Сираж О Осока богемская - Оҙон күрән Осока двудомная - Ике өйлө күрән Осока малоцветковая - Һирәк сәскәле күрән Осока кавказская - Кавказ күрәне Осока (заливная) магелланская - Магеллан күрәне Осока поздняя - Көҙгө күрән Осока тёмная - Ҡара күрән Осока тонкоцветковая - Йоҡа күрән Остролодочник Гмелина - Гмелин кәмәяпрағы Остролодочник голый - ланғас кәмәяпраҡ Остролодочник Ипполита - Ипполит кәмәяпрағы Остролодочник сближенный - Йәнәш кәмәяпраҡ Остролодочник сходный - Оҡшаш кәмәяпраҡ Остролодочник уральский - Урал кәмәяпрағы Офрис насекомоносная - Бөжәк сәхләбе Очеретник белый -

П Пажитник плоскоплодный - Пальчатокоренник длиннолистный - Мөгөҙүлән Пальчатокоренник пятнистый - Һипкелле мөгөҙүлән Пальчатокоренник Руссова - Руссов бармаҡтамыры Пальчатокоренник Фукса - Фукс бармаҡтамыры Парнолистник перистый - Ҡушъяпраҡ Патриния сибирская - Первоцвет длиннострелочный - Оҙонса япраҡлы кәзә һаҡалы Первоцвет кортузовидный - Көрән кәзә һаҡалы Пион марьин корень (уклоняющийся) - Дөр-дөр сәскә Подлесник Жиральда - Түшәгүлән Подорожник Крашенинникова - Крашенинников юл япрағы Пололепестник зелёный - Йәшел ярым япраҡ Полынь баргузинская - Баргузин әреме Полынь малоцветковая - Һирәк сәскәле әрем Полынь солянковидная - Тоҙут һымаҡ әрем Пролесник многолетний - Зәһәр үлән Проломник Леманна - Таутишәр Прострел желтеющий - Һарғылт умырзая Пузырник горный - Тау ҡыуығүләне Пузырник Дайка - Дайк ҡаҙаяғы Пузырник судетский - Ҡыуығүлән Пузырчатка малая - Ҡыуығүлән Пухонос альпийский - Йөнтәҫ үлән Пухонос приземистый - Тәпәш йөнтәҫ үлән Пушица стройная - Мамыҡбаш күрән Пыльцеголовник длиннолистный - Һеркәбаш үлән Пыльцеголовник красный - Ҡыҙыл һеркәбаш үлән Пырей отогнутоостный - Кәкре ҡылсыҡлы аҡтамыр Пырей средний - Әрһеҙ аҡтамыр Р Рапонтикум (большеголовник) серпуховидный - Дөйәбаш үлән Рдест нитевидный - Һыу йөнө, рдест Родиола иремельская - Ирәмәл алтын тамыры Роза колючейшая - Нескә гөлйемеш Росянка английская - Һирәк ысығүлән Росянка круглолистная - Ысығүлән Рябчик малый (шахматовидный) – Сатраш сел үләне Рябчик русский - Сел үләне С Сальвиния плавающая - Күл сальвинияһы Сверция тупая - Тупаҡ сверция Сердечник тройчатый - Йөрәк үләне Сирения седая - Сал сирения Скрученник приятный - Күркәм үрмәс үлән Смолевка малолистная - Әҙ япраҡлы елемүлән Солнцецвет башкирский - Башҡорт сыуаҡсәскәһе

Солнцецвет монетный - Тәңкә сыуаҡсәскә Солодка Коржинского - Татлы тамыр Солонечник растопыренный - Тарбаҡлы ҡояшут Соссюрея мелкоцветная - Бөрсөклө билсән Стальник пашенный (полевой) - Ҡоросүлән Стеригма войлочная - Кейеҙ стеригма Схенус ржавый - Тутлы үлән Т Тайник сердцевидный - Моронса ҡушъяпраҡ Тайник яйцевидный - Ҡушъяпраҡ үлән Термопсис ланцетолистный - Йүтәл үләне Тимелея воробьиная - Сәпсек тимелеяһы Тимьян клоповый - Торатау еҫле үләне Толокнянка обыкновенная - Талҡан йемеш Тонконог жестколистный - Шырт еҙүлән Тонконог Ледебура - Ледебур еҙүләне Триния щетинисто-волосистая - Йөнтәҫ триния Тырсик - сарепт ҡылғаны Тюльпан Биберштейна - Биберштейн тюльпаны Тюльпан поникающий - Һалынҡы тюльпан У Ужовник обыкновенный - Ҡаҙаяҡ үлән

Ф Флокс сибирский - Себер флоксы Франкения жестковолосая - Шырт франкения Франкения припудренная - Буҙырланған франкения Х Хамедафне болотный, (мирт обыкновенный) - Һаҙ мирты Хаммарбия болотная - Һаҙ хаммарбияһы Хвойник двухколосковый (бессмертник) - Эфедра үләне Ц Цмин песчаный (бессмертник) - Шиңмәҫгөл Ч Черемша - Һаҫы йыуа Чий блестящий - Чий үләне Чилим (водяной орех сибирский) - Һыу сәтләүеге Чина Литвинова - Литвинов сырмалсығы Ш Шалфей клейкий - Йөнтәҫ шалфей Шаровница крапчатая - Һипкелле йомрогөл Шиверекия подольская - Шиверекия үләне Шлемник высокий - Бейек бүрегүлән Шпажник тонкий (гладиолус) - Мунсаҡгөл Шток- роза морщинистая - Һырлы шток-роза Щ Щитовниковые - ҡаҙаяҡлылар ғаиләһе Э Эфедра обыкновенная - Эфедра үләне Я Яблоня лесная - Ҡырағай алмағас Ясенец голостолбиковый - Кавказ баҙыяны Ясколка Крылова - Крылов зыягөлө Ясколка уральская - Урал зыягөлө Ястребинка иремельская - Ирәмәл тыранғуты Ятрышник мужской - Яҙғы әшәлсә Ятрышник обожжённый - Көйгән әшәлсә Ятрышник шлемоносный - Оҙон әшәлсә

Башҡортостан Республикаһының Ҡыҙыл Китабы (1-се том) Үҫемлектәрҙең һирәк осрай торған һәм юғала барыусы төрҙәре - Редкие и исчезающие виды высших сосудистых растений Өфө “Китап” 2001. Гл. Редактор Е. В. Кучеров – д.б.н, профессор, член-кор. АН РБ Члены ред-ой коллегии:

А. А. Фаухутдинов – председатель Госуд. Комитета по охране окруж. среды, 

Б. М. Миркин – д.б.н., профессор А. И. Соломещ – д.б.н. А. А. Мулдашев – к.б.н.



Ҡыҙыл китап үҫемлектәре А Авран лекарственный - Дарыу ҡырлуты Алтей лекарственный (бобовые) - Алтей үләне Арктоус альпийский - Арктоус Астрагал ветвистый - Тарбаҡлы астрагал Астрагал Гельма - Гельм астрагалы Астрагал скальный, камнеломный - Тау астрагалы Астрагал Карелина - Карелин астрагалы Астрагал Клера - Клер астрагалы Астрагал норвежский, сочевичниковый - Норвегия астрагалы Астрагал песчаный - Ҡом астрагалы Астрагал рогоплодный - Моронло астрагал Б

Багульник  болотный  -  Һаҙанаҡ

Баранец обыкновенный (баранцовые) - Һапһыҙ көкөрт үләне Бессмертник, цмин песчаный - Шиңмәҫгөл Болотный мирт обыкновенный (хамедафне болотный) - Һаҙ мирты Болотоцветник щитолистный - Ҡалҡан япраҡлы һыу гөлө Большеголовник (рапонтикум) серпуховидный - Дөйәбаш үлән Бровник одноклубневый - Ялған аҡһырғаҡ В Валериановые: Валериана аптечная (лекарственная) - Бесәй үләне Валериана клубневая - Бүлбеле бесәй үләне Венерин башмачок пятнистый – сыбар кәкүк ситеге Венерин башмачок вздутый (крупноцветковый) - Әҙрәсгөл Венерин башмачок настоящий - Кәкүк ситеге Вероника крапиволистная - Эре юшан Ветреничка уральская - Урал елбәгәйе Водяника гермафродитная - Һаҙ емеше Водяной орех сибирский, чилим - Һыу сәтләүеге Володушка многожилковая - Туманаҡ Г Гвоздика иглолистная - Энә япраҡлы ҡәнәфер Гвоздика узколепестная - Ҡыйғас ҡәнәфер Гвоздика уральская - Урал ҡәнәфере Гладиолус (шпажник) тонкий - Мунсаҡгөл Глобулярия (шаровница) крапчатая - Һипкелле йомрогөл Головчатка уральская - Тумалаҡ гөл Гониолимон красноватый - Ҡыҙғылт гониолимон Горечавка лежачая - Түшәлмә бабаҫыр уты Горечавник бородатый - Һаҡаллы бабаҫыр уты Горошек многостебельный - күп һабаҡлы кәрешкә Горькуша (соссюрея) мелкоцветковая - бөрсөклө билсән Горькуша уральская - Урал билсәне Гроздовник виргинский - виргин тәлгәш үләне Гроздовник многораздельный - Айырса тәлгәш үлән Гроздовник полулунный - Тәлгәш ҡаҙаяҡ Гудайера ползучая - Ят үлән Д Девясил высокий - Андыҙ Дендрантема Завадского - Дендрантема гөлө Дремлик болотный - Һаҙ баҙыҡайы Дремлик тёмно-красный - Ҡыҙыл баҙыҡай Дриада восьмилепестковая - Дриада Дубровник чесночный - Туйраут Е Ежовник меловый - Аҡбур анабазисы Ж Живокость уральская - Таҡыябаш ҡыңғырау Жирянка обыкновенная - Быума үләне Житняк ломкий (сибирский) - Арышбаш З Зигаденус сибирский - Себер зигаденусы Зимолюбка зонтичная - Сатырлы ҡышһөйәр Золототысячник болотный - Һаҙ һарыгүҙе Зопник колючий - Сәнскеле майсыбыҡ И Ива арктическая - Арктика талы Ива голубаватая (Старке) - Старк талы Ива грушанколистная - Һыу талы Ива деревцевидная - Ҡаты тал Ива черничная - Бүре талы Ирис (касатик) жёлтый - Һары ирис Ирис (касатик) низкий - Тәпәш ирис Ирис (касатик) сибирский - Себер ирисы К Калипсо луковичная - Бүлбеле калипсо Камнеломка болотная - Һаҙлыҡ таутишәре Катран татарский - Майлут Качим Патрэна - Дауыл уты Качим триждыветвистый - Тетелмә дауыл уты Качим уральский - Урал дауыл уты Кермек каспийский - Каспий татырланы Кермек полукустарниковый - Ҡыуаҡлы татырлан Кермек толстокорневой - Татырлан Клевер альпийский - Ҡарғабаш Клюква болотная (четырёхлепестная) - Мүк үләне Клюква мелкоплодная - Ваҡ мүк үләне Княженика, костяника арктическая - Бикә үләне Ковыль Залесского - Залесский ҡылғаны Ковыль Коржинского - Коржинский ҡылғаны Ковыль красивейший - Күркәм ҡылған Ковыль Лессинга - Лессинг ҡылғаны Ковыль опушеннолистный - Йөнтәҫ япраҡлы ҡылған Ковыль перистый - Дөйә ҡылғаны Ковыль сарептский (тырсик) - Сарепт ҡылғаны Козелец голый - Рупрехт еҫлегөлө Кокушник ароматнейший - Еҫле кәкүк әшәлсәһе Кокушник длиннорогий - Кәкүк әшәлсәһе Колосняк акмолинский - Акмолинск тауғыяғы Колосняк гигантский (кистистый) Клокова - Клоков тауғыяғы Копеечник Гмелина - Гмелин тәңкә гөлө Копеечник крупноцветковый - Эре тәңкәгөл Копеечник Разумовского - Разумовский тәңкәгөлө Копеечник серебристолистный - Аласуҡ Коротколепестник реснитчатый - Керпек япрағүлән Костенец зелёный - Йәшел таш ҡаҙаяғы Костяника арктическая - Бикә үләне Костяника хмелелистная - Ҡыҙыл бөрлөгән Кубышка малая - Кесе томбойоҡ Курильский чай кустарниковый - Курил сәйе Л Лаготис уральский - Урал лаготисы Ладьян трёхнадрезанный - Айырсалы сәскә Лазурник трёхлопастный - Күксин Лапчатка песчанистая - Ҡаҙ үләне Лапчатка шелковая - Ебәк ҡаҙ үләне Лапчатка Эверсманна - Эверсманн ҡаҙ үләне Лен жилковатый - Селтәр япраҡлы етен Лен уральский - Урал етене Липарис Лёзеля - Лезел липарис Лисохвост сизый - Күк төлкөғойроҡ Ллойдия поздняя - Көҙгө ллойдия Лук желтеющий - Һарғылт йыуа Лук косой - Оҫҡон йыуаһы Лук плевокорневищный - Тамырсалы йыуа Лук поникающий - Ҡалмыҡ йыуаһы Лук привлекательный - Күркәм йыуа Лук черемша - Һаҫы йыуа Льнянка алтайская - Алтай етенүләне Льнянка слабая - Нескә етенүлән Люцерна сетчатая - Селтәрле люцерна Лядвенец просмотренный - Йыланҡуҙаҡ М Меч-трава обыкновенная - Ҡылысүлән Минуарция Гельма - Гельм минуарцияһы Минуарция Крашенинникова - Крашенинников минуарцияһы Многорядник Брауна - Браун ҡаҙаяғы Морошка приземистая - Һаҙ үләне Мытник плотный - Ҡанлгөл Мытник скипетровидный - Ябай кәкүк тубылғыһы Мытник Эдера - Эдер тубылғыһы Мякотница однолистная - Һырғаҡлы яңғыҙ япраҡ Н Надбровник безлистный - Япраҡһыҙ эйәгүлән Незабудочник уральский - Нескәгөл Неоттианта клобучковая - Алһыу әшәлсә Норичник Скополя - Сираж О Осока богемская - Оҙон күрән Осока двудомная - Ике өйлө күрән Осока малоцветковая - Һирәк сәскәле күрән Осока кавказская - Кавказ күрәне Осока (заливная) магелланская - Магеллан күрәне Осока поздняя - Көҙгө күрән Осока тёмная - Ҡара күрән Осока тонкоцветковая - Йоҡа күрән Остролодочник Гмелина - Гмелин кәмәяпрағы Остролодочник голый - ланғас кәмәяпраҡ Остролодочник Ипполита - Ипполит кәмәяпрағы Остролодочник сближенный - Йәнәш кәмәяпраҡ Остролодочник сходный - Оҡшаш кәмәяпраҡ Остролодочник уральский - Урал кәмәяпрағы Офрис насекомоносная - Бөжәк сәхләбе Очеретник белый -

П Пажитник плоскоплодный - Пальчатокоренник длиннолистный - Мөгөҙүлән Пальчатокоренник пятнистый - Һипкелле мөгөҙүлән Пальчатокоренник Руссова - Руссов бармаҡтамыры Пальчатокоренник Фукса - Фукс бармаҡтамыры Парнолистник перистый - Ҡушъяпраҡ Патриния сибирская - Первоцвет длиннострелочный - Оҙонса япраҡлы кәзә һаҡалы Первоцвет кортузовидный - Көрән кәзә һаҡалы Пион марьин корень (уклоняющийся) - Дөр-дөр сәскә Подлесник Жиральда - Түшәгүлән Подорожник Крашенинникова - Крашенинников юл япрағы Пололепестник зелёный - Йәшел ярым япраҡ Полынь баргузинская - Баргузин әреме Полынь малоцветковая - Һирәк сәскәле әрем Полынь солянковидная - Тоҙут һымаҡ әрем Пролесник многолетний - Зәһәр үлән Проломник Леманна - Таутишәр Прострел желтеющий - Һарғылт умырзая Пузырник горный - Тау ҡыуығүләне Пузырник Дайка - Дайк ҡаҙаяғы Пузырник судетский - Ҡыуығүлән Пузырчатка малая - Ҡыуығүлән Пухонос альпийский - Йөнтәҫ үлән Пухонос приземистый - Тәпәш йөнтәҫ үлән Пушица стройная - Мамыҡбаш күрән Пыльцеголовник длиннолистный - Һеркәбаш үлән Пыльцеголовник красный - Ҡыҙыл һеркәбаш үлән Пырей отогнутоостный - Кәкре ҡылсыҡлы аҡтамыр Пырей средний - Әрһеҙ аҡтамыр Р Рапонтикум (большеголовник) серпуховидный - Дөйәбаш үлән Рдест нитевидный - Һыу йөнө, рдест Родиола иремельская - Ирәмәл алтын тамыры Роза колючейшая - Нескә гөлйемеш Росянка английская - Һирәк ысығүлән Росянка круглолистная - Ысығүлән Рябчик малый (шахматовидный) – Сатраш сел үләне Рябчик русский - Сел үләне С Сальвиния плавающая - Күл сальвинияһы Сверция тупая - Тупаҡ сверция Сердечник тройчатый - Йөрәк үләне Сирения седая - Сал сирения Скрученник приятный - Күркәм үрмәс үлән Смолевка малолистная - Әҙ япраҡлы елемүлән Солнцецвет башкирский - Башҡорт сыуаҡсәскәһе

Солнцецвет монетный - Тәңкә сыуаҡсәскә Солодка Коржинского - Татлы тамыр Солонечник растопыренный - Тарбаҡлы ҡояшут Соссюрея мелкоцветная - Бөрсөклө билсән Стальник пашенный (полевой) - Ҡоросүлән Стеригма войлочная - Кейеҙ стеригма Схенус ржавый - Тутлы үлән Т Тайник сердцевидный - Моронса ҡушъяпраҡ Тайник яйцевидный - Ҡушъяпраҡ үлән Термопсис ланцетолистный - Йүтәл үләне Тимелея воробьиная - Сәпсек тимелеяһы Тимьян клоповый - Торатау еҫле үләне Толокнянка обыкновенная - Талҡан йемеш Тонконог жестколистный - Шырт еҙүлән Тонконог Ледебура - Ледебур еҙүләне Триния щетинисто-волосистая - Йөнтәҫ триния Тырсик - сарепт ҡылғаны Тюльпан Биберштейна - Биберштейн тюльпаны Тюльпан поникающий - Һалынҡы тюльпан У Ужовник обыкновенный - Ҡаҙаяҡ үлән

Ф Флокс сибирский - Себер флоксы Франкения жестковолосая - Шырт франкения Франкения припудренная - Буҙырланған франкения Х Хамедафне болотный, (мирт обыкновенный) - Һаҙ мирты Хаммарбия болотная - Һаҙ хаммарбияһы Хвойник двухколосковый (бессмертник) - Эфедра үләне Ц Цмин песчаный (бессмертник) - Шиңмәҫгөл Ч Черемша - Һаҫы йыуа Чий блестящий - Чий үләне Чилим (водяной орех сибирский) - Һыу сәтләүеге Чина Литвинова - Литвинов сырмалсығы Ш Шалфей клейкий - Йөнтәҫ шалфей Шаровница крапчатая - Һипкелле йомрогөл Шиверекия подольская - Шиверекия үләне Шлемник высокий - Бейек бүрегүлән Шпажник тонкий (гладиолус) - Мунсаҡгөл Шток- роза морщинистая - Һырлы шток-роза Щ Щитовниковые - ҡаҙаяҡлылар ғаиләһе Э Эфедра обыкновенная - Эфедра үләне Я Яблоня лесная - Ҡырағай алмағас Ясенец голостолбиковый - Кавказ баҙыяны Ясколка Крылова - Крылов зыягөлө Ясколка уральская - Урал зыягөлө Ястребинка иремельская - Ирәмәл тыранғуты Ятрышник мужской - Яҙғы әшәлсә Ятрышник обожжённый - Көйгән әшәлсә Ятрышник шлемоносный - Оҙон әшәлсә

Башҡортостан Республикаһының Ҡыҙыл Китабы (1-се том) Үҫемлектәрҙең һирәк осрай торған һәм юғала барыусы төрҙәре - Редкие и исчезающие виды высших сосудистых растений Өфө “Китап” 2001. Гл. Редактор Е. В. Кучеров – д.б.н, профессор, член-кор. АН РБ Члены ред-ой коллегии:

А. А. Фаухутдинов – председатель Госуд. Комитета по охране окруж. среды, 

Б. М. Миркин – д.б.н., профессор А. И. Соломещ – д.б.н. А. А. Мулдашев – к.б.н.



Ҡыҙыл китап үҫемлектәре А Авран лекарственный - Дарыу ҡырлуты Алтей лекарственный (бобовые) - Алтей үләне Арктоус альпийский - Арктоус Астрагал ветвистый - Тарбаҡлы астрагал Астрагал Гельма - Гельм астрагалы Астрагал скальный, камнеломный - Тау астрагалы Астрагал Карелина - Карелин астрагалы Астрагал Клера - Клер астрагалы Астрагал норвежский, сочевичниковый - Норвегия астрагалы Астрагал песчаный - Ҡом астрагалы Астрагал рогоплодный - Моронло астрагал Б

Багульник  болотный  -  Һаҙанаҡ

Баранец обыкновенный (баранцовые) - Һапһыҙ көкөрт үләне Бессмертник, цмин песчаный - Шиңмәҫгөл Болотный мирт обыкновенный (хамедафне болотный) - Һаҙ мирты Болотоцветник щитолистный - Ҡалҡан япраҡлы һыу гөлө Большеголовник (рапонтикум) серпуховидный - Дөйәбаш үлән Бровник одноклубневый - Ялған аҡһырғаҡ В Валериановые: Валериана аптечная (лекарственная) - Бесәй үләне Валериана клубневая - Бүлбеле бесәй үләне Венерин башмачок пятнистый – сыбар кәкүк ситеге Венерин башмачок вздутый (крупноцветковый) - Әҙрәсгөл Венерин башмачок настоящий - Кәкүк ситеге Вероника крапиволистная - Эре юшан Ветреничка уральская - Урал елбәгәйе Водяника гермафродитная - Һаҙ емеше Водяной орех сибирский, чилим - Һыу сәтләүеге Володушка многожилковая - Туманаҡ Г Гвоздика иглолистная - Энә япраҡлы ҡәнәфер Гвоздика узколепестная - Ҡыйғас ҡәнәфер Гвоздика уральская - Урал ҡәнәфере Гладиолус (шпажник) тонкий - Мунсаҡгөл Глобулярия (шаровница) крапчатая - Һипкелле йомрогөл Головчатка уральская - Тумалаҡ гөл Гониолимон красноватый - Ҡыҙғылт гониолимон Горечавка лежачая - Түшәлмә бабаҫыр уты Горечавник бородатый - Һаҡаллы бабаҫыр уты Горошек многостебельный - күп һабаҡлы кәрешкә Горькуша (соссюрея) мелкоцветковая - бөрсөклө билсән Горькуша уральская - Урал билсәне Гроздовник виргинский - виргин тәлгәш үләне Гроздовник многораздельный - Айырса тәлгәш үлән Гроздовник полулунный - Тәлгәш ҡаҙаяҡ Гудайера ползучая - Ят үлән Д Девясил высокий - Андыҙ Дендрантема Завадского - Дендрантема гөлө Дремлик болотный - Һаҙ баҙыҡайы Дремлик тёмно-красный - Ҡыҙыл баҙыҡай Дриада восьмилепестковая - Дриада Дубровник чесночный - Туйраут Е Ежовник меловый - Аҡбур анабазисы Ж Живокость уральская - Таҡыябаш ҡыңғырау Жирянка обыкновенная - Быума үләне Житняк ломкий (сибирский) - Арышбаш З Зигаденус сибирский - Себер зигаденусы Зимолюбка зонтичная - Сатырлы ҡышһөйәр Золототысячник болотный - Һаҙ һарыгүҙе Зопник колючий - Сәнскеле майсыбыҡ И Ива арктическая - Арктика талы Ива голубаватая (Старке) - Старк талы Ива грушанколистная - Һыу талы Ива деревцевидная - Ҡаты тал Ива черничная - Бүре талы Ирис (касатик) жёлтый - Һары ирис Ирис (касатик) низкий - Тәпәш ирис Ирис (касатик) сибирский - Себер ирисы К Калипсо луковичная - Бүлбеле калипсо Камнеломка болотная - Һаҙлыҡ таутишәре Катран татарский - Майлут Качим Патрэна - Дауыл уты Качим триждыветвистый - Тетелмә дауыл уты Качим уральский - Урал дауыл уты Кермек каспийский - Каспий татырланы Кермек полукустарниковый - Ҡыуаҡлы татырлан Кермек толстокорневой - Татырлан Клевер альпийский - Ҡарғабаш Клюква болотная (четырёхлепестная) - Мүк үләне Клюква мелкоплодная - Ваҡ мүк үләне Княженика, костяника арктическая - Бикә үләне Ковыль Залесского - Залесский ҡылғаны Ковыль Коржинского - Коржинский ҡылғаны Ковыль красивейший - Күркәм ҡылған Ковыль Лессинга - Лессинг ҡылғаны Ковыль опушеннолистный - Йөнтәҫ япраҡлы ҡылған Ковыль перистый - Дөйә ҡылғаны Ковыль сарептский (тырсик) - Сарепт ҡылғаны Козелец голый - Рупрехт еҫлегөлө Кокушник ароматнейший - Еҫле кәкүк әшәлсәһе Кокушник длиннорогий - Кәкүк әшәлсәһе Колосняк акмолинский - Акмолинск тауғыяғы Колосняк гигантский (кистистый) Клокова - Клоков тауғыяғы Копеечник Гмелина - Гмелин тәңкә гөлө Копеечник крупноцветковый - Эре тәңкәгөл Копеечник Разумовского - Разумовский тәңкәгөлө Копеечник серебристолистный - Аласуҡ Коротколепестник реснитчатый - Керпек япрағүлән Костенец зелёный - Йәшел таш ҡаҙаяғы Костяника арктическая - Бикә үләне Костяника хмелелистная - Ҡыҙыл бөрлөгән Кубышка малая - Кесе томбойоҡ Курильский чай кустарниковый - Курил сәйе Л Лаготис уральский - Урал лаготисы Ладьян трёхнадрезанный - Айырсалы сәскә Лазурник трёхлопастный - Күксин Лапчатка песчанистая - Ҡаҙ үләне Лапчатка шелковая - Ебәк ҡаҙ үләне Лапчатка Эверсманна - Эверсманн ҡаҙ үләне Лен жилковатый - Селтәр япраҡлы етен Лен уральский - Урал етене Липарис Лёзеля - Лезел липарис Лисохвост сизый - Күк төлкөғойроҡ Ллойдия поздняя - Көҙгө ллойдия Лук желтеющий - Һарғылт йыуа Лук косой - Оҫҡон йыуаһы Лук плевокорневищный - Тамырсалы йыуа Лук поникающий - Ҡалмыҡ йыуаһы Лук привлекательный - Күркәм йыуа Лук черемша - Һаҫы йыуа Льнянка алтайская - Алтай етенүләне Льнянка слабая - Нескә етенүлән Люцерна сетчатая - Селтәрле люцерна Лядвенец просмотренный - Йыланҡуҙаҡ М Меч-трава обыкновенная - Ҡылысүлән Минуарция Гельма - Гельм минуарцияһы Минуарция Крашенинникова - Крашенинников минуарцияһы Многорядник Брауна - Браун ҡаҙаяғы Морошка приземистая - Һаҙ үләне Мытник плотный - Ҡанлгөл Мытник скипетровидный - Ябай кәкүк тубылғыһы Мытник Эдера - Эдер тубылғыһы Мякотница однолистная - Һырғаҡлы яңғыҙ япраҡ Н Надбровник безлистный - Япраҡһыҙ эйәгүлән Незабудочник уральский - Нескәгөл Неоттианта клобучковая - Алһыу әшәлсә Норичник Скополя - Сираж О Осока богемская - Оҙон күрән Осока двудомная - Ике өйлө күрән Осока малоцветковая - Һирәк сәскәле күрән Осока кавказская - Кавказ күрәне Осока (заливная) магелланская - Магеллан күрәне Осока поздняя - Көҙгө күрән Осока тёмная - Ҡара күрән Осока тонкоцветковая - Йоҡа күрән Остролодочник Гмелина - Гмелин кәмәяпрағы Остролодочник голый - ланғас кәмәяпраҡ Остролодочник Ипполита - Ипполит кәмәяпрағы Остролодочник сближенный - Йәнәш кәмәяпраҡ Остролодочник сходный - Оҡшаш кәмәяпраҡ Остролодочник уральский - Урал кәмәяпрағы Офрис насекомоносная - Бөжәк сәхләбе Очеретник белый -

П Пажитник плоскоплодный - Пальчатокоренник длиннолистный - Мөгөҙүлән Пальчатокоренник пятнистый - Һипкелле мөгөҙүлән Пальчатокоренник Руссова - Руссов бармаҡтамыры Пальчатокоренник Фукса - Фукс бармаҡтамыры Парнолистник перистый - Ҡушъяпраҡ Патриния сибирская - Первоцвет длиннострелочный - Оҙонса япраҡлы кәзә һаҡалы Первоцвет кортузовидный - Көрән кәзә һаҡалы Пион марьин корень (уклоняющийся) - Дөр-дөр сәскә Подлесник Жиральда - Түшәгүлән Подорожник Крашенинникова - Крашенинников юл япрағы Пололепестник зелёный - Йәшел ярым япраҡ Полынь баргузинская - Баргузин әреме Полынь малоцветковая - Һирәк сәскәле әрем Полынь солянковидная - Тоҙут һымаҡ әрем Пролесник многолетний - Зәһәр үлән Проломник Леманна - Таутишәр Прострел желтеющий - Һарғылт умырзая Пузырник горный - Тау ҡыуығүләне Пузырник Дайка - Дайк ҡаҙаяғы Пузырник судетский - Ҡыуығүлән Пузырчатка малая - Ҡыуығүлән Пухонос альпийский - Йөнтәҫ үлән Пухонос приземистый - Тәпәш йөнтәҫ үлән Пушица стройная - Мамыҡбаш күрән Пыльцеголовник длиннолистный - Һеркәбаш үлән Пыльцеголовник красный - Ҡыҙыл һеркәбаш үлән Пырей отогнутоостный - Кәкре ҡылсыҡлы аҡтамыр Пырей средний - Әрһеҙ аҡтамыр Р Рапонтикум (большеголовник) серпуховидный - Дөйәбаш үлән Рдест нитевидный - Һыу йөнө, рдест Родиола иремельская - Ирәмәл алтын тамыры Роза колючейшая - Нескә гөлйемеш Росянка английская - Һирәк ысығүлән Росянка круглолистная - Ысығүлән Рябчик малый (шахматовидный) – Сатраш сел үләне Рябчик русский - Сел үләне С Сальвиния плавающая - Күл сальвинияһы Сверция тупая - Тупаҡ сверция Сердечник тройчатый - Йөрәк үләне Сирения седая - Сал сирения Скрученник приятный - Күркәм үрмәс үлән Смолевка малолистная - Әҙ япраҡлы елемүлән Солнцецвет башкирский - Башҡорт сыуаҡсәскәһе

Солнцецвет монетный - Тәңкә сыуаҡсәскә Солодка Коржинского - Татлы тамыр Солонечник растопыренный - Тарбаҡлы ҡояшут Соссюрея мелкоцветная - Бөрсөклө билсән Стальник пашенный (полевой) - Ҡоросүлән Стеригма войлочная - Кейеҙ стеригма Схенус ржавый - Тутлы үлән Т Тайник сердцевидный - Моронса ҡушъяпраҡ Тайник яйцевидный - Ҡушъяпраҡ үлән Термопсис ланцетолистный - Йүтәл үләне Тимелея воробьиная - Сәпсек тимелеяһы Тимьян клоповый - Торатау еҫле үләне Толокнянка обыкновенная - Талҡан йемеш Тонконог жестколистный - Шырт еҙүлән Тонконог Ледебура - Ледебур еҙүләне Триния щетинисто-волосистая - Йөнтәҫ триния Тырсик - сарепт ҡылғаны Тюльпан Биберштейна - Биберштейн тюльпаны Тюльпан поникающий - Һалынҡы тюльпан У Ужовник обыкновенный - Ҡаҙаяҡ үлән

Ф Флокс сибирский - Себер флоксы Франкения жестковолосая - Шырт франкения Франкения припудренная - Буҙырланған франкения Х Хамедафне болотный, (мирт обыкновенный) - Һаҙ мирты Хаммарбия болотная - Һаҙ хаммарбияһы Хвойник двухколосковый (бессмертник) - Эфедра үләне Ц Цмин песчаный (бессмертник) - Шиңмәҫгөл Ч Черемша - Һаҫы йыуа Чий блестящий - Чий үләне Чилим (водяной орех сибирский) - Һыу сәтләүеге Чина Литвинова - Литвинов сырмалсығы Ш Шалфей клейкий - Йөнтәҫ шалфей Шаровница крапчатая - Һипкелле йомрогөл Шиверекия подольская - Шиверекия үләне Шлемник высокий - Бейек бүрегүлән Шпажник тонкий (гладиолус) - Мунсаҡгөл Шток- роза морщинистая - Һырлы шток-роза Щ Щитовниковые - ҡаҙаяҡлылар ғаиләһе Э Эфедра обыкновенная - Эфедра үләне Я Яблоня лесная - Ҡырағай алмағас Ясенец голостолбиковый - Кавказ баҙыяны Ясколка Крылова - Крылов зыягөлө Ясколка уральская - Урал зыягөлө Ястребинка иремельская - Ирәмәл тыранғуты Ятрышник мужской - Яҙғы әшәлсә Ятрышник обожжённый - Көйгән әшәлсә Ятрышник шлемоносный - Оҙон әшәлсә

Башҡортостан Республикаһының Ҡыҙыл Китабы (1-се том) Үҫемлектәрҙең һирәк осрай торған һәм юғала барыусы төрҙәре - Редкие и исчезающие виды высших сосудистых растений Өфө “Китап” 2001. Гл. Редактор Е. В. Кучеров – д.б.н, профессор, член-кор. АН РБ Члены ред-ой коллегии:

А. А. Фаухутдинов – председатель Госуд. Комитета по охране окруж. среды, 

Б. М. Миркин – д.б.н., профессор А. И. Соломещ – д.б.н. А. А. Мулдашев – к.б.н.



Ҡыҙыл китап үҫемлектәре А Авран лекарственный - Дарыу ҡырлуты Алтей лекарственный (бобовые) - Алтей үләне Арктоус альпийский - Арктоус Астрагал ветвистый - Тарбаҡлы астрагал Астрагал Гельма - Гельм астрагалы Астрагал скальный, камнеломный - Тау астрагалы Астрагал Карелина - Карелин астрагалы Астрагал Клера - Клер астрагалы Астрагал норвежский, сочевичниковый - Норвегия астрагалы Астрагал песчаный - Ҡом астрагалы Астрагал рогоплодный - Моронло астрагал Б

Багульник  болотный  -  Һаҙанаҡ

Баранец обыкновенный (баранцовые) - Һапһыҙ көкөрт үләне Бессмертник, цмин песчаный - Шиңмәҫгөл Болотный мирт обыкновенный (хамедафне болотный) - Һаҙ мирты Болотоцветник щитолистный - Ҡалҡан япраҡлы һыу гөлө Большеголовник (рапонтикум) серпуховидный - Дөйәбаш үлән Бровник одноклубневый - Ялған аҡһырғаҡ В Валериановые: Валериана аптечная (лекарственная) - Бесәй үләне Валериана клубневая - Бүлбеле бесәй үләне Венерин башмачок пятнистый – сыбар кәкүк ситеге Венерин башмачок вздутый (крупноцветковый) - Әҙрәсгөл Венерин башмачок настоящий - Кәкүк ситеге Вероника крапиволистная - Эре юшан Ветреничка уральская - Урал елбәгәйе Водяника гермафродитная - Һаҙ емеше Водяной орех сибирский, чилим - Һыу сәтләүеге Володушка многожилковая - Туманаҡ Г Гвоздика иглолистная - Энә япраҡлы ҡәнәфер Гвоздика узколепестная - Ҡыйғас ҡәнәфер Гвоздика уральская - Урал ҡәнәфере Гладиолус (шпажник) тонкий - Мунсаҡгөл Глобулярия (шаровница) крапчатая - Һипкелле йомрогөл Головчатка уральская - Тумалаҡ гөл Гониолимон красноватый - Ҡыҙғылт гониолимон Горечавка лежачая - Түшәлмә бабаҫыр уты Горечавник бородатый - Һаҡаллы бабаҫыр уты Горошек многостебельный - күп һабаҡлы кәрешкә Горькуша (соссюрея) мелкоцветковая - бөрсөклө билсән Горькуша уральская - Урал билсәне Гроздовник виргинский - виргин тәлгәш үләне Гроздовник многораздельный - Айырса тәлгәш үлән Гроздовник полулунный - Тәлгәш ҡаҙаяҡ Гудайера ползучая - Ят үлән Д Девясил высокий - Андыҙ Дендрантема Завадского - Дендрантема гөлө Дремлик болотный - Һаҙ баҙыҡайы Дремлик тёмно-красный - Ҡыҙыл баҙыҡай Дриада восьмилепестковая - Дриада Дубровник чесночный - Туйраут Е Ежовник меловый - Аҡбур анабазисы Ж Живокость уральская - Таҡыябаш ҡыңғырау Жирянка обыкновенная - Быума үләне Житняк ломкий (сибирский) - Арышбаш З Зигаденус сибирский - Себер зигаденусы Зимолюбка зонтичная - Сатырлы ҡышһөйәр Золототысячник болотный - Һаҙ һарыгүҙе Зопник колючий - Сәнскеле майсыбыҡ И Ива арктическая - Арктика талы Ива голубаватая (Старке) - Старк талы Ива грушанколистная - Һыу талы Ива деревцевидная - Ҡаты тал Ива черничная - Бүре талы Ирис (касатик) жёлтый - Һары ирис Ирис (касатик) низкий - Тәпәш ирис Ирис (касатик) сибирский - Себер ирисы К Калипсо луковичная - Бүлбеле калипсо Камнеломка болотная - Һаҙлыҡ таутишәре Катран татарский - Майлут Качим Патрэна - Дауыл уты Качим триждыветвистый - Тетелмә дауыл уты Качим уральский - Урал дауыл уты Кермек каспийский - Каспий татырланы Кермек полукустарниковый - Ҡыуаҡлы татырлан Кермек толстокорневой - Татырлан Клевер альпийский - Ҡарғабаш Клюква болотная (четырёхлепестная) - Мүк үләне Клюква мелкоплодная - Ваҡ мүк үләне Княженика, костяника арктическая - Бикә үләне Ковыль Залесского - Залесский ҡылғаны Ковыль Коржинского - Коржинский ҡылғаны Ковыль красивейший - Күркәм ҡылған Ковыль Лессинга - Лессинг ҡылғаны Ковыль опушеннолистный - Йөнтәҫ япраҡлы ҡылған Ковыль перистый - Дөйә ҡылғаны Ковыль сарептский (тырсик) - Сарепт ҡылғаны Козелец голый - Рупрехт еҫлегөлө Кокушник ароматнейший - Еҫле кәкүк әшәлсәһе Кокушник длиннорогий - Кәкүк әшәлсәһе Колосняк акмолинский - Акмолинск тауғыяғы Колосняк гигантский (кистистый) Клокова - Клоков тауғыяғы Копеечник Гмелина - Гмелин тәңкә гөлө Копеечник крупноцветковый - Эре тәңкәгөл Копеечник Разумовского - Разумовский тәңкәгөлө Копеечник серебристолистный - Аласуҡ Коротколепестник реснитчатый - Керпек япрағүлән Костенец зелёный - Йәшел таш ҡаҙаяғы Костяника арктическая - Бикә үләне Костяника хмелелистная - Ҡыҙыл бөрлөгән Кубышка малая - Кесе томбойоҡ Курильский чай кустарниковый - Курил сәйе Л Лаготис уральский - Урал лаготисы Ладьян трёхнадрезанный - Айырсалы сәскә Лазурник трёхлопастный - Күксин Лапчатка песчанистая - Ҡаҙ үләне Лапчатка шелковая - Ебәк ҡаҙ үләне Лапчатка Эверсманна - Эверсманн ҡаҙ үләне Лен жилковатый - Селтәр япраҡлы етен Лен уральский - Урал етене Липарис Лёзеля - Лезел липарис Лисохвост сизый - Күк төлкөғойроҡ Ллойдия поздняя - Көҙгө ллойдия Лук желтеющий - Һарғылт йыуа Лук косой - Оҫҡон йыуаһы Лук плевокорневищный - Тамырсалы йыуа Лук поникающий - Ҡалмыҡ йыуаһы Лук привлекательный - Күркәм йыуа Лук черемша - Һаҫы йыуа Льнянка алтайская - Алтай етенүләне Льнянка слабая - Нескә етенүлән Люцерна сетчатая - Селтәрле люцерна Лядвенец просмотренный - Йыланҡуҙаҡ М Меч-трава обыкновенная - Ҡылысүлән Минуарция Гельма - Гельм минуарцияһы Минуарция Крашенинникова - Крашенинников минуарцияһы Многорядник Брауна - Браун ҡаҙаяғы Морошка приземистая - Һаҙ үләне Мытник плотный - Ҡанлгөл Мытник скипетровидный - Ябай кәкүк тубылғыһы Мытник Эдера - Эдер тубылғыһы Мякотница однолистная - Һырғаҡлы яңғыҙ япраҡ Н Надбровник безлистный - Япраҡһыҙ эйәгүлән Незабудочник уральский - Нескәгөл Неоттианта клобучковая - Алһыу әшәлсә Норичник Скополя - Сираж О Осока богемская - Оҙон күрән Осока двудомная - Ике өйлө күрән Осока малоцветковая - Һирәк сәскәле күрән Осока кавказская - Кавказ күрәне Осока (заливная) магелланская - Магеллан күрәне Осока поздняя - Көҙгө күрән Осока тёмная - Ҡара күрән Осока тонкоцветковая - Йоҡа күрән Остролодочник Гмелина - Гмелин кәмәяпрағы Остролодочник голый - ланғас кәмәяпраҡ Остролодочник Ипполита - Ипполит кәмәяпрағы Остролодочник сближенный - Йәнәш кәмәяпраҡ Остролодочник сходный - Оҡшаш кәмәяпраҡ Остролодочник уральский - Урал кәмәяпрағы Офрис насекомоносная - Бөжәк сәхләбе Очеретник белый -

П Пажитник плоскоплодный - Пальчатокоренник длиннолистный - Мөгөҙүлән Пальчатокоренник пятнистый - Һипкелле мөгөҙүлән Пальчатокоренник Руссова - Руссов бармаҡтамыры Пальчатокоренник Фукса - Фукс бармаҡтамыры Парнолистник перистый - Ҡушъяпраҡ Патриния сибирская - Первоцвет длиннострелочный - Оҙонса япраҡлы кәзә һаҡалы Первоцвет кортузовидный - Көрән кәзә һаҡалы Пион марьин корень (уклоняющийся) - Дөр-дөр сәскә Подлесник Жиральда - Түшәгүлән Подорожник Крашенинникова - Крашенинников юл япрағы Пололепестник зелёный - Йәшел ярым япраҡ Полынь баргузинская - Баргузин әреме Полынь малоцветковая - Һирәк сәскәле әрем Полынь солянковидная - Тоҙут һымаҡ әрем Пролесник многолетний - Зәһәр үлән Проломник Леманна - Таутишәр Прострел желтеющий - Һарғылт умырзая Пузырник горный - Тау ҡыуығүләне Пузырник Дайка - Дайк ҡаҙаяғы Пузырник судетский - Ҡыуығүлән Пузырчатка малая - Ҡыуығүлән Пухонос альпийский - Йөнтәҫ үлән Пухонос приземистый - Тәпәш йөнтәҫ үлән Пушица стройная - Мамыҡбаш күрән Пыльцеголовник длиннолистный - Һеркәбаш үлән Пыльцеголовник красный - Ҡыҙыл һеркәбаш үлән Пырей отогнутоостный - Кәкре ҡылсыҡлы аҡтамыр Пырей средний - Әрһеҙ аҡтамыр Р Рапонтикум (большеголовник) серпуховидный - Дөйәбаш үлән Рдест нитевидный - Һыу йөнө, рдест Родиола иремельская - Ирәмәл алтын тамыры Роза колючейшая - Нескә гөлйемеш Росянка английская - Һирәк ысығүлән Росянка круглолистная - Ысығүлән Рябчик малый (шахматовидный) – Сатраш сел үләне Рябчик русский - Сел үләне С Сальвиния плавающая - Күл сальвинияһы Сверция тупая - Тупаҡ сверция Сердечник тройчатый - Йөрәк үләне Сирения седая - Сал сирения Скрученник приятный - Күркәм үрмәс үлән Смолевка малолистная - Әҙ япраҡлы елемүлән Солнцецвет башкирский - Башҡорт сыуаҡсәскәһе

Солнцецвет монетный - Тәңкә сыуаҡсәскә Солодка Коржинского - Татлы тамыр Солонечник растопыренный - Тарбаҡлы ҡояшут Соссюрея мелкоцветная - Бөрсөклө билсән Стальник пашенный (полевой) - Ҡоросүлән Стеригма войлочная - Кейеҙ стеригма Схенус ржавый - Тутлы үлән Т Тайник сердцевидный - Моронса ҡушъяпраҡ Тайник яйцевидный - Ҡушъяпраҡ үлән Термопсис ланцетолистный - Йүтәл үләне Тимелея воробьиная - Сәпсек тимелеяһы Тимьян клоповый - Торатау еҫле үләне Толокнянка обыкновенная - Талҡан йемеш Тонконог жестколистный - Шырт еҙүлән Тонконог Ледебура - Ледебур еҙүләне Триния щетинисто-волосистая - Йөнтәҫ триния Тырсик - сарепт ҡылғаны Тюльпан Биберштейна - Биберштейн тюльпаны Тюльпан поникающий - Һалынҡы тюльпан У Ужовник обыкновенный - Ҡаҙаяҡ үлән

Ф Флокс сибирский - Себер флоксы Франкения жестковолосая - Шырт франкения Франкения припудренная - Буҙырланған франкения Х Хамедафне болотный, (мирт обыкновенный) - Һаҙ мирты Хаммарбия болотная - Һаҙ хаммарбияһы Хвойник двухколосковый (бессмертник) - Эфедра үләне Ц Цмин песчаный (бессмертник) - Шиңмәҫгөл Ч Черемша - Һаҫы йыуа Чий блестящий - Чий үләне Чилим (водяной орех сибирский) - Һыу сәтләүеге Чина Литвинова - Литвинов сырмалсығы Ш Шалфей клейкий - Йөнтәҫ шалфей Шаровница крапчатая - Һипкелле йомрогөл Шиверекия подольская - Шиверекия үләне Шлемник высокий - Бейек бүрегүлән Шпажник тонкий (гладиолус) - Мунсаҡгөл Шток- роза морщинистая - Һырлы шток-роза Щ Щитовниковые - ҡаҙаяҡлылар ғаиләһе Э Эфедра обыкновенная - Эфедра үләне Я Яблоня лесная - Ҡырағай алмағас Ясенец голостолбиковый - Кавказ баҙыяны Ясколка Крылова - Крылов зыягөлө Ясколка уральская - Урал зыягөлө Ястребинка иремельская - Ирәмәл тыранғуты Ятрышник мужской - Яҙғы әшәлсә Ятрышник обожжённый - Көйгән әшәлсә Ятрышник шлемоносный - Оҙон әшәлсә

Башҡортостан Республикаһының Ҡыҙыл Китабы (1-се том) Үҫемлектәрҙең һирәк осрай торған һәм юғала барыусы төрҙәре - Редкие и исчезающие виды высших сосудистых растений Өфө “Китап” 2001. Гл. Редактор Е. В. Кучеров – д.б.н, профессор, член-кор. АН РБ Члены ред-ой коллегии:

А. А. Фаухутдинов – председатель Госуд. Комитета по охране окруж. среды, 

Б. М. Миркин – д.б.н., профессор А. И. Соломещ – д.б.н. А. А. Мулдашев – к.б.н.



Ҡыҙыл китап үҫемлектәре А Авран лекарственный - Дарыу ҡырлуты Алтей лекарственный (бобовые) - Алтей үләне Арктоус альпийский - Арктоус Астрагал ветвистый - Тарбаҡлы астрагал Астрагал Гельма - Гельм астрагалы Астрагал скальный, камнеломный - Тау астрагалы Астрагал Карелина - Карелин астрагалы Астрагал Клера - Клер астрагалы Астрагал норвежский, сочевичниковый - Норвегия астрагалы Астрагал песчаный - Ҡом астрагалы Астрагал рогоплодный - Моронло астрагал Б

Багульник  болотный  -  Һаҙанаҡ

Баранец обыкновенный (баранцовые) - Һапһыҙ көкөрт үләне Бессмертник, цмин песчаный - Шиңмәҫгөл Болотный мирт обыкновенный (хамедафне болотный) - Һаҙ мирты Болотоцветник щитолистный - Ҡалҡан япраҡлы һыу гөлө Большеголовник (рапонтикум) серпуховидный - Дөйәбаш үлән Бровник одноклубневый - Ялған аҡһырғаҡ В Валериановые: Валериана аптечная (лекарственная) - Бесәй үләне Валериана клубневая - Бүлбеле бесәй үләне Венерин башмачок пятнистый – сыбар кәкүк ситеге Венерин башмачок вздутый (крупноцветковый) - Әҙрәсгөл Венерин башмачок настоящий - Кәкүк ситеге Вероника крапиволистная - Эре юшан Ветреничка уральская - Урал елбәгәйе Водяника гермафродитная - Һаҙ емеше Водяной орех сибирский, чилим - Һыу сәтләүеге Володушка многожилковая - Туманаҡ Г Гвоздика иглолистная - Энә япраҡлы ҡәнәфер Гвоздика узколепестная - Ҡыйғас ҡәнәфер Гвоздика уральская - Урал ҡәнәфере Гладиолус (шпажник) тонкий - Мунсаҡгөл Глобулярия (шаровница) крапчатая - Һипкелле йомрогөл Головчатка уральская - Тумалаҡ гөл Гониолимон красноватый - Ҡыҙғылт гониолимон Горечавка лежачая - Түшәлмә бабаҫыр уты Горечавник бородатый - Һаҡаллы бабаҫыр уты Горошек многостебельный - күп һабаҡлы кәрешкә Горькуша (соссюрея) мелкоцветковая - бөрсөклө билсән Горькуша уральская - Урал билсәне Гроздовник виргинский - виргин тәлгәш үләне Гроздовник многораздельный - Айырса тәлгәш үлән Гроздовник полулунный - Тәлгәш ҡаҙаяҡ Гудайера ползучая - Ят үлән Д Девясил высокий - Андыҙ Дендрантема Завадского - Дендрантема гөлө Дремлик болотный - Һаҙ баҙыҡайы Дремлик тёмно-красный - Ҡыҙыл баҙыҡай Дриада восьмилепестковая - Дриада Дубровник чесночный - Туйраут Е Ежовник меловый - Аҡбур анабазисы Ж Живокость уральская - Таҡыябаш ҡыңғырау Жирянка обыкновенная - Быума үләне Житняк ломкий (сибирский) - Арышбаш З Зигаденус сибирский - Себер зигаденусы Зимолюбка зонтичная - Сатырлы ҡышһөйәр Золототысячник болотный - Һаҙ һарыгүҙе Зопник колючий - Сәнскеле майсыбыҡ И Ива арктическая - Арктика талы Ива голубаватая (Старке) - Старк талы Ива грушанколистная - Һыу талы Ива деревцевидная - Ҡаты тал Ива черничная - Бүре талы Ирис (касатик) жёлтый - Һары ирис Ирис (касатик) низкий - Тәпәш ирис Ирис (касатик) сибирский - Себер ирисы К Калипсо луковичная - Бүлбеле калипсо Камнеломка болотная - Һаҙлыҡ таутишәре Катран татарский - Майлут Качим Патрэна - Дауыл уты Качим триждыветвистый - Тетелмә дауыл уты Качим уральский - Урал дауыл уты Кермек каспийский - Каспий татырланы Кермек полукустарниковый - Ҡыуаҡлы татырлан Кермек толстокорневой - Татырлан Клевер альпийский - Ҡарғабаш Клюква болотная (четырёхлепестная) - Мүк үләне Клюква мелкоплодная - Ваҡ мүк үләне Княженика, костяника арктическая - Бикә үләне Ковыль Залесского - Залесский ҡылғаны Ковыль Коржинского - Коржинский ҡылғаны Ковыль красивейший - Күркәм ҡылған Ковыль Лессинга - Лессинг ҡылғаны Ковыль опушеннолистный - Йөнтәҫ япраҡлы ҡылған Ковыль перистый - Дөйә ҡылғаны Ковыль сарептский (тырсик) - Сарепт ҡылғаны Козелец голый - Рупрехт еҫлегөлө Кокушник ароматнейший - Еҫле кәкүк әшәлсәһе Кокушник длиннорогий - Кәкүк әшәлсәһе Колосняк акмолинский - Акмолинск тауғыяғы Колосняк гигантский (кистистый) Клокова - Клоков тауғыяғы Копеечник Гмелина - Гмелин тәңкә гөлө Копеечник крупноцветковый - Эре тәңкәгөл Копеечник Разумовского - Разумовский тәңкәгөлө Копеечник серебристолистный - Аласуҡ Коротколепестник реснитчатый - Керпек япрағүлән Костенец зелёный - Йәшел таш ҡаҙаяғы Костяника арктическая - Бикә үләне Костяника хмелелистная - Ҡыҙыл бөрлөгән Кубышка малая - Кесе томбойоҡ Курильский чай кустарниковый - Курил сәйе Л Лаготис уральский - Урал лаготисы Ладьян трёхнадрезанный - Айырсалы сәскә Лазурник трёхлопастный - Күксин Лапчатка песчанистая - Ҡаҙ үләне Лапчатка шелковая - Ебәк ҡаҙ үләне Лапчатка Эверсманна - Эверсманн ҡаҙ үләне Лен жилковатый - Селтәр япраҡлы етен Лен уральский - Урал етене Липарис Лёзеля - Лезел липарис Лисохвост сизый - Күк төлкөғойроҡ Ллойдия поздняя - Көҙгө ллойдия Лук желтеющий - Һарғылт йыуа Лук косой - Оҫҡон йыуаһы Лук плевокорневищный - Тамырсалы йыуа Лук поникающий - Ҡалмыҡ йыуаһы Лук привлекательный - Күркәм йыуа Лук черемша - Һаҫы йыуа Льнянка алтайская - Алтай етенүләне Льнянка слабая - Нескә етенүлән Люцерна сетчатая - Селтәрле люцерна Лядвенец просмотренный - Йыланҡуҙаҡ М Меч-трава обыкновенная - Ҡылысүлән Минуарция Гельма - Гельм минуарцияһы Минуарция Крашенинникова - Крашенинников минуарцияһы Многорядник Брауна - Браун ҡаҙаяғы Морошка приземистая - Һаҙ үләне Мытник плотный - Ҡанлгөл Мытник скипетровидный - Ябай кәкүк тубылғыһы Мытник Эдера - Эдер тубылғыһы Мякотница однолистная - Һырғаҡлы яңғыҙ япраҡ Н Надбровник безлистный - Япраҡһыҙ эйәгүлән Незабудочник уральский - Нескәгөл Неоттианта клобучковая - Алһыу әшәлсә Норичник Скополя - Сираж О Осока богемская - Оҙон күрән Осока двудомная - Ике өйлө күрән Осока малоцветковая - Һирәк сәскәле күрән Осока кавказская - Кавказ күрәне Осока (заливная) магелланская - Магеллан күрәне Осока поздняя - Көҙгө күрән Осока тёмная - Ҡара күрән Осока тонкоцветковая - Йоҡа күрән Остролодочник Гмелина - Гмелин кәмәяпрағы Остролодочник голый - ланғас кәмәяпраҡ Остролодочник Ипполита - Ипполит кәмәяпрағы Остролодочник сближенный - Йәнәш кәмәяпраҡ Остролодочник сходный - Оҡшаш кәмәяпраҡ Остролодочник уральский - Урал кәмәяпрағы Офрис насекомоносная - Бөжәк сәхләбе Очеретник белый -

П Пажитник плоскоплодный - Пальчатокоренник длиннолистный - Мөгөҙүлән Пальчатокоренник пятнистый - Һипкелле мөгөҙүлән Пальчатокоренник Руссова - Руссов бармаҡтамыры Пальчатокоренник Фукса - Фукс бармаҡтамыры Парнолистник перистый - Ҡушъяпраҡ Патриния сибирская - Первоцвет длиннострелочный - Оҙонса япраҡлы кәзә һаҡалы Первоцвет кортузовидный - Көрән кәзә һаҡалы Пион марьин корень (уклоняющийся) - Дөр-дөр сәскә Подлесник Жиральда - Түшәгүлән Подорожник Крашенинникова - Крашенинников юл япрағы Пололепестник зелёный - Йәшел ярым япраҡ Полынь баргузинская - Баргузин әреме Полынь малоцветковая - Һирәк сәскәле әрем Полынь солянковидная - Тоҙут һымаҡ әрем Пролесник многолетний - Зәһәр үлән Проломник Леманна - Таутишәр Прострел желтеющий - Һарғылт умырзая Пузырник горный - Тау ҡыуығүләне Пузырник Дайка - Дайк ҡаҙаяғы Пузырник судетский - Ҡыуығүлән Пузырчатка малая - Ҡыуығүлән Пухонос альпийский - Йөнтәҫ үлән Пухонос приземистый - Тәпәш йөнтәҫ үлән Пушица стройная - Мамыҡбаш күрән Пыльцеголовник длиннолистный - Һеркәбаш үлән Пыльцеголовник красный - Ҡыҙыл һеркәбаш үлән Пырей отогнутоостный - Кәкре ҡылсыҡлы аҡтамыр Пырей средний - Әрһеҙ аҡтамыр Р Рапонтикум (большеголовник) серпуховидный - Дөйәбаш үлән Рдест нитевидный - Һыу йөнө, рдест Родиола иремельская - Ирәмәл алтын тамыры Роза колючейшая - Нескә гөлйемеш Росянка английская - Һирәк ысығүлән Росянка круглолистная - Ысығүлән Рябчик малый (шахматовидный) – Сатраш сел үләне Рябчик русский - Сел үләне С Сальвиния плавающая - Күл сальвинияһы Сверция тупая - Тупаҡ сверция Сердечник тройчатый - Йөрәк үләне Сирения седая - Сал сирения Скрученник приятный - Күркәм үрмәс үлән Смолевка малолистная - Әҙ япраҡлы елемүлән Солнцецвет башкирский - Башҡорт сыуаҡсәскәһе

Солнцецвет монетный - Тәңкә сыуаҡсәскә Солодка Коржинского - Татлы тамыр Солонечник растопыренный - Тарбаҡлы ҡояшут Соссюрея мелкоцветная - Бөрсөклө билсән Стальник пашенный (полевой) - Ҡоросүлән Стеригма войлочная - Кейеҙ стеригма Схенус ржавый - Тутлы үлән Т Тайник сердцевидный - Моронса ҡушъяпраҡ Тайник яйцевидный - Ҡушъяпраҡ үлән Термопсис ланцетолистный - Йүтәл үләне Тимелея воробьиная - Сәпсек тимелеяһы Тимьян клоповый - Торатау еҫле үләне Толокнянка обыкновенная - Талҡан йемеш Тонконог жестколистный - Шырт еҙүлән Тонконог Ледебура - Ледебур еҙүләне Триния щетинисто-волосистая - Йөнтәҫ триния Тырсик - сарепт ҡылғаны Тюльпан Биберштейна - Биберштейн тюльпаны Тюльпан поникающий - Һалынҡы тюльпан У Ужовник обыкновенный - Ҡаҙаяҡ үлән

Ф Флокс сибирский - Себер флоксы Франкения жестковолосая - Шырт франкения Франкения припудренная - Буҙырланған франкения Х Хамедафне болотный, (мирт обыкновенный) - Һаҙ мирты Хаммарбия болотная - Һаҙ хаммарбияһы Хвойник двухколосковый (бессмертник) - Эфедра үләне Ц Цмин песчаный (бессмертник) - Шиңмәҫгөл Ч Черемша - Һаҫы йыуа Чий блестящий - Чий үләне Чилим (водяной орех сибирский) - Һыу сәтләүеге Чина Литвинова - Литвинов сырмалсығы Ш Шалфей клейкий - Йөнтәҫ шалфей Шаровница крапчатая - Һипкелле йомрогөл Шиверекия подольская - Шиверекия үләне Шлемник высокий - Бейек бүрегүлән Шпажник тонкий (гладиолус) - Мунсаҡгөл Шток- роза морщинистая - Һырлы шток-роза Щ Щитовниковые - ҡаҙаяҡлылар ғаиләһе Э Эфедра обыкновенная - Эфедра үләне Я Яблоня лесная - Ҡырағай алмағас Ясенец голостолбиковый - Кавказ баҙыяны Ясколка Крылова - Крылов зыягөлө Ясколка уральская - Урал зыягөлө Ястребинка иремельская - Ирәмәл тыранғуты Ятрышник мужской - Яҙғы әшәлсә Ятрышник обожжённый - Көйгән әшәлсә Ятрышник шлемоносный - Оҙон әшәлсә

Башҡортостан Республикаһының Ҡыҙыл Китабы (1-се том) Үҫемлектәрҙең һирәк осрай торған һәм юғала барыусы төрҙәре - Редкие и исчезающие виды высших сосудистых растений Өфө “Китап” 2001. Гл. Редактор Е. В. Кучеров – д.б.н, профессор, член-кор. АН РБ Члены ред-ой коллегии:

А. А. Фаухутдинов – председатель Госуд. Комитета по охране окруж. среды, 

Б. М. Миркин – д.б.н., профессор А. И. Соломещ – д.б.н. А. А. Мулдашев – к.б.н.



Ҡыҙыл китап үҫемлектәре А Авран лекарственный - Дарыу ҡырлуты Алтей лекарственный (бобовые) - Алтей үләне Арктоус альпийский - Арктоус Астрагал ветвистый - Тарбаҡлы астрагал Астрагал Гельма - Гельм астрагалы Астрагал скальный, камнеломный - Тау астрагалы Астрагал Карелина - Карелин астрагалы Астрагал Клера - Клер астрагалы Астрагал норвежский, сочевичниковый - Норвегия астрагалы Астрагал песчаный - Ҡом астрагалы Астрагал рогоплодный - Моронло астрагал Б

Багульник  болотный  -  Һаҙанаҡ

Баранец обыкновенный (баранцовые) - Һапһыҙ көкөрт үләне Бессмертник, цмин песчаный - Шиңмәҫгөл Болотный мирт обыкновенный (хамедафне болотный) - Һаҙ мирты Болотоцветник щитолистный - Ҡалҡан япраҡлы һыу гөлө Большеголовник (рапонтикум) серпуховидный - Дөйәбаш үлән Бровник одноклубневый - Ялған аҡһырғаҡ В Валериановые: Валериана аптечная (лекарственная) - Бесәй үләне Валериана клубневая - Бүлбеле бесәй үләне Венерин башмачок пятнистый – сыбар кәкүк ситеге Венерин башмачок вздутый (крупноцветковый) - Әҙрәсгөл Венерин башмачок настоящий - Кәкүк ситеге Вероника крапиволистная - Эре юшан Ветреничка уральская - Урал елбәгәйе Водяника гермафродитная - Һаҙ емеше Водяной орех сибирский, чилим - Һыу сәтләүеге Володушка многожилковая - Туманаҡ Г Гвоздика иглолистная - Энә япраҡлы ҡәнәфер Гвоздика узколепестная - Ҡыйғас ҡәнәфер Гвоздика уральская - Урал ҡәнәфере Гладиолус (шпажник) тонкий - Мунсаҡгөл Глобулярия (шаровница) крапчатая - Һипкелле йомрогөл Головчатка уральская - Тумалаҡ гөл Гониолимон красноватый - Ҡыҙғылт гониолимон Горечавка лежачая - Түшәлмә бабаҫыр уты Горечавник бородатый - Һаҡаллы бабаҫыр уты Горошек многостебельный - күп һабаҡлы кәрешкә Горькуша (соссюрея) мелкоцветковая - бөрсөклө билсән Горькуша уральская - Урал билсәне Гроздовник виргинский - виргин тәлгәш үләне Гроздовник многораздельный - Айырса тәлгәш үлән Гроздовник полулунный - Тәлгәш ҡаҙаяҡ Гудайера ползучая - Ят үлән Д Девясил высокий - Андыҙ Дендрантема Завадского - Дендрантема гөлө Дремлик болотный - Һаҙ баҙыҡайы Дремлик тёмно-красный - Ҡыҙыл баҙыҡай Дриада восьмилепестковая - Дриада Дубровник чесночный - Туйраут Е Ежовник меловый - Аҡбур анабазисы Ж Живокость уральская - Таҡыябаш ҡыңғырау Жирянка обыкновенная - Быума үләне Житняк ломкий (сибирский) - Арышбаш З Зигаденус сибирский - Себер зигаденусы Зимолюбка зонтичная - Сатырлы ҡышһөйәр Золототысячник болотный - Һаҙ һарыгүҙе Зопник колючий - Сәнскеле майсыбыҡ И Ива арктическая - Арктика талы Ива голубаватая (Старке) - Старк талы Ива грушанколистная - Һыу талы Ива деревцевидная - Ҡаты тал Ива черничная - Бүре талы Ирис (касатик) жёлтый - Һары ирис Ирис (касатик) низкий - Тәпәш ирис Ирис (касатик) сибирский - Себер ирисы К Калипсо луковичная - Бүлбеле калипсо Камнеломка болотная - Һаҙлыҡ таутишәре Катран татарский - Майлут Качим Патрэна - Дауыл уты Качим триждыветвистый - Тетелмә дауыл уты Качим уральский - Урал дауыл уты Кермек каспийский - Каспий татырланы Кермек полукустарниковый - Ҡыуаҡлы татырлан Кермек толстокорневой - Татырлан Клевер альпийский - Ҡарғабаш Клюква болотная (четырёхлепестная) - Мүк үләне Клюква мелкоплодная - Ваҡ мүк үләне Княженика, костяника арктическая - Бикә үләне Ковыль Залесского - Залесский ҡылғаны Ковыль Коржинского - Коржинский ҡылғаны Ковыль красивейший - Күркәм ҡылған Ковыль Лессинга - Лессинг ҡылғаны Ковыль опушеннолистный - Йөнтәҫ япраҡлы ҡылған Ковыль перистый - Дөйә ҡылғаны Ковыль сарептский (тырсик) - Сарепт ҡылғаны Козелец голый - Рупрехт еҫлегөлө Кокушник ароматнейший - Еҫле кәкүк әшәлсәһе Кокушник длиннорогий - Кәкүк әшәлсәһе Колосняк акмолинский - Акмолинск тауғыяғы Колосняк гигантский (кистистый) Клокова - Клоков тауғыяғы Копеечник Гмелина - Гмелин тәңкә гөлө Копеечник крупноцветковый - Эре тәңкәгөл Копеечник Разумовского - Разумовский тәңкәгөлө Копеечник серебристолистный - Аласуҡ Коротколепестник реснитчатый - Керпек япрағүлән Костенец зелёный - Йәшел таш ҡаҙаяғы Костяника арктическая - Бикә үләне Костяника хмелелистная - Ҡыҙыл бөрлөгән Кубышка малая - Кесе томбойоҡ Курильский чай кустарниковый - Курил сәйе Л Лаготис уральский - Урал лаготисы Ладьян трёхнадрезанный - Айырсалы сәскә Лазурник трёхлопастный - Күксин Лапчатка песчанистая - Ҡаҙ үләне Лапчатка шелковая - Ебәк ҡаҙ үләне Лапчатка Эверсманна - Эверсманн ҡаҙ үләне Лен жилковатый - Селтәр япраҡлы етен Лен уральский - Урал етене Липарис Лёзеля - Лезел липарис Лисохвост сизый - Күк төлкөғойроҡ Ллойдия поздняя - Көҙгө ллойдия Лук желтеющий - Һарғылт йыуа Лук косой - Оҫҡон йыуаһы Лук плевокорневищный - Тамырсалы йыуа Лук поникающий - Ҡалмыҡ йыуаһы Лук привлекательный - Күркәм йыуа Лук черемша - Һаҫы йыуа Льнянка алтайская - Алтай етенүләне Льнянка слабая - Нескә етенүлән Люцерна сетчатая - Селтәрле люцерна Лядвенец просмотренный - Йыланҡуҙаҡ М Меч-трава обыкновенная - Ҡылысүлән Минуарция Гельма - Гельм минуарцияһы Минуарция Крашенинникова - Крашенинников минуарцияһы Многорядник Брауна - Браун ҡаҙаяғы Морошка приземистая - Һаҙ үләне Мытник плотный - Ҡанлгөл Мытник скипетровидный - Ябай кәкүк тубылғыһы Мытник Эдера - Эдер тубылғыһы Мякотница однолистная - Һырғаҡлы яңғыҙ япраҡ Н Надбровник безлистный - Япраҡһыҙ эйәгүлән Незабудочник уральский - Нескәгөл Неоттианта клобучковая - Алһыу әшәлсә Норичник Скополя - Сираж О Осока богемская - Оҙон күрән Осока двудомная - Ике өйлө күрән Осока малоцветковая - Һирәк сәскәле күрән Осока кавказская - Кавказ күрәне Осока (заливная) магелланская - Магеллан күрәне Осока поздняя - Көҙгө күрән Осока тёмная - Ҡара күрән Осока тонкоцветковая - Йоҡа күрән Остролодочник Гмелина - Гмелин кәмәяпрағы Остролодочник голый - ланғас кәмәяпраҡ Остролодочник Ипполита - Ипполит кәмәяпрағы Остролодочник сближенный - Йәнәш кәмәяпраҡ Остролодочник сходный - Оҡшаш кәмәяпраҡ Остролодочник уральский - Урал кәмәяпрағы Офрис насекомоносная - Бөжәк сәхләбе Очеретник белый -

П Пажитник плоскоплодный - Пальчатокоренник длиннолистный - Мөгөҙүлән Пальчатокоренник пятнистый - Һипкелле мөгөҙүлән Пальчатокоренник Руссова - Руссов бармаҡтамыры Пальчатокоренник Фукса - Фукс бармаҡтамыры Парнолистник перистый - Ҡушъяпраҡ Патриния сибирская - Первоцвет длиннострелочный - Оҙонса япраҡлы кәзә һаҡалы Первоцвет кортузовидный - Көрән кәзә һаҡалы Пион марьин корень (уклоняющийся) - Дөр-дөр сәскә Подлесник Жиральда - Түшәгүлән Подорожник Крашенинникова - Крашенинников юл япрағы Пололепестник зелёный - Йәшел ярым япраҡ Полынь баргузинская - Баргузин әреме Полынь малоцветковая - Һирәк сәскәле әрем Полынь солянковидная - Тоҙут һымаҡ әрем Пролесник многолетний - Зәһәр үлән Проломник Леманна - Таутишәр Прострел желтеющий - Һарғылт умырзая Пузырник горный - Тау ҡыуығүләне Пузырник Дайка - Дайк ҡаҙаяғы Пузырник судетский - Ҡыуығүлән Пузырчатка малая - Ҡыуығүлән Пухонос альпийский - Йөнтәҫ үлән Пухонос приземистый - Тәпәш йөнтәҫ үлән Пушица стройная - Мамыҡбаш күрән Пыльцеголовник длиннолистный - Һеркәбаш үлән Пыльцеголовник красный - Ҡыҙыл һеркәбаш үлән Пырей отогнутоостный - Кәкре ҡылсыҡлы аҡтамыр Пырей средний - Әрһеҙ аҡтамыр Р Рапонтикум (большеголовник) серпуховидный - Дөйәбаш үлән Рдест нитевидный - Һыу йөнө, рдест Родиола иремельская - Ирәмәл алтын тамыры Роза колючейшая - Нескә гөлйемеш Росянка английская - Һирәк ысығүлән Росянка круглолистная - Ысығүлән Рябчик малый (шахматовидный) – Сатраш сел үләне Рябчик русский - Сел үләне С Сальвиния плавающая - Күл сальвинияһы Сверция тупая - Тупаҡ сверция Сердечник тройчатый - Йөрәк үләне Сирения седая - Сал сирения Скрученник приятный - Күркәм үрмәс үлән Смолевка малолистная - Әҙ япраҡлы елемүлән Солнцецвет башкирский - Башҡорт сыуаҡсәскәһе

Солнцецвет монетный - Тәңкә сыуаҡсәскә Солодка Коржинского - Татлы тамыр Солонечник растопыренный - Тарбаҡлы ҡояшут Соссюрея мелкоцветная - Бөрсөклө билсән Стальник пашенный (полевой) - Ҡоросүлән Стеригма войлочная - Кейеҙ стеригма Схенус ржавый - Тутлы үлән Т Тайник сердцевидный - Моронса ҡушъяпраҡ Тайник яйцевидный - Ҡушъяпраҡ үлән Термопсис ланцетолистный - Йүтәл үләне Тимелея воробьиная - Сәпсек тимелеяһы Тимьян клоповый - Торатау еҫле үләне Толокнянка обыкновенная - Талҡан йемеш Тонконог жестколистный - Шырт еҙүлән Тонконог Ледебура - Ледебур еҙүләне Триния щетинисто-волосистая - Йөнтәҫ триния Тырсик - сарепт ҡылғаны Тюльпан Биберштейна - Биберштейн тюльпаны Тюльпан поникающий - Һалынҡы тюльпан У Ужовник обыкновенный - Ҡаҙаяҡ үлән

Ф Флокс сибирский - Себер флоксы Франкения жестковолосая - Шырт франкения Франкения припудренная - Буҙырланған франкения Х Хамедафне болотный, (мирт обыкновенный) - Һаҙ мирты Хаммарбия болотная - Һаҙ хаммарбияһы Хвойник двухколосковый (бессмертник) - Эфедра үләне Ц Цмин песчаный (бессмертник) - Шиңмәҫгөл Ч Черемша - Һаҫы йыуа Чий блестящий - Чий үләне Чилим (водяной орех сибирский) - Һыу сәтләүеге Чина Литвинова - Литвинов сырмалсығы Ш Шалфей клейкий - Йөнтәҫ шалфей Шаровница крапчатая - Һипкелле йомрогөл Шиверекия подольская - Шиверекия үләне Шлемник высокий - Бейек бүрегүлән Шпажник тонкий (гладиолус) - Мунсаҡгөл Шток- роза морщинистая - Һырлы шток-роза Щ Щитовниковые - ҡаҙаяҡлылар ғаиләһе Э Эфедра обыкновенная - Эфедра үләне Я Яблоня лесная - Ҡырағай алмағас Ясенец голостолбиковый - Кавказ баҙыяны Ясколка Крылова - Крылов зыягөлө Ясколка уральская - Урал зыягөлө Ястребинка иремельская - Ирәмәл тыранғуты Ятрышник мужской - Яҙғы әшәлсә Ятрышник обожжённый - Көйгән әшәлсә Ятрышник шлемоносный - Оҙон әшәлсә

Башҡортостан Республикаһының Ҡыҙыл Китабы (1-се том) Үҫемлектәрҙең һирәк осрай торған һәм юғала барыусы төрҙәре - Редкие и исчезающие виды высших сосудистых растений Өфө “Китап” 2001. Гл. Редактор Е. В. Кучеров – д.б.н, профессор, член-кор. АН РБ Члены ред-ой коллегии:

А. А. Фаухутдинов – председатель Госуд. Комитета по охране окруж. среды, 

Б. М. Миркин – д.б.н., профессор А. И. Соломещ – д.б.н. А. А. Мулдашев – к.б.н.