Башҡорт теле/Һүҙлектәр/Географик атамалар (Башҡортостан, Рәсәй): өлгөләр араһындағы айырма

Викидәреслек проектынан
Эстәлек юйылған Эстәлек өҫтәлгән
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
Үҙгәртеү аңлатмаһы юҡ
1 юл: 1 юл:
'''Башҡортостан һәм башҡорт сығышлы атамалар'''
'''Башҡортостан һәм башҡорт сығышлы атамалар'''
* Аваляк — Әүәләк (Ирәмәлдә) (Средний А. — Урта Ә., Большой А. — Оло Ә.)

* Абараш-Баш — Абарашбаш

* Белые Гребни — Аҡҡырлас
* Большой Иремель — Оло Ирәмәл
* Большой Шаршалабиик — Оло Шыршылыбейек
* Зигальга (хребет) — Егәлгә һырты
* Малый Иремель — Кесе Ирәмәл
* Синяк (хребет) — Иһәнәк (Ирәмәлдәге һырт) (Малый С. — Кесе И., Большой С. — Оло И.)
* Средний Аваляк — Урта Әүәләк
* Сукташ (гора) — Суҡташ (Ирәмәлдә)
* Сундуки (хребет) — Һандыҡ (Ирәмәлдәге һырт)
* Теча — Тинес
* Теча — Тинес
* Шарташ (Свердловск) — Шәреташ
* Шарташ (Свердловск) — Шәреташ
* Шелом — Шелом (Большой Ш. — Оло Ш., Малый Ш. — Кесе Ш.)




'''Донъя'''



* Аббасиды — ғәббәсиҙәр
* Аббасиды — ғәббәсиҙәр

12:25, 22 апрель 2017 өлгөһө

Башҡортостан һәм башҡорт сығышлы атамалар

  • Аваляк — Әүәләк (Ирәмәлдә) (Средний А. — Урта Ә., Большой А. — Оло Ә.)
  • Абараш-Баш — Абарашбаш
  • Белые Гребни — Аҡҡырлас
  • Большой Иремель — Оло Ирәмәл
  • Большой Шаршалабиик — Оло Шыршылыбейек
  • Зигальга (хребет) — Егәлгә һырты
  • Малый Иремель — Кесе Ирәмәл
  • Синяк (хребет) — Иһәнәк (Ирәмәлдәге һырт) (Малый С. — Кесе И., Большой С. — Оло И.)
  • Средний Аваляк — Урта Әүәләк
  • Сукташ (гора) — Суҡташ (Ирәмәлдә)
  • Сундуки (хребет) — Һандыҡ (Ирәмәлдәге һырт)
  • Теча — Тинес
  • Шарташ (Свердловск) — Шәреташ
  • Шелом — Шелом (Большой Ш. — Оло Ш., Малый Ш. — Кесе Ш.)


Донъя

  • Аббасиды — ғәббәсиҙәр
  • Абу-Хурайра (араб. историограф)— Әбү-Һүрәйрә
  • Агашери — ағашәри (бор. төрки телле ҡәбилә, бөгөн вариҫтары Иранда йәшәй)
  • Азербайджан — Әзербайжан
  • Азовское море — Аҙау диңгеҙе
  • Азыхская пещера — Азих мәмерйәһе (Таулы Ҡарабахта)
  • Ак-Коюнлу — Аҡ Ҡуйунлы (төркисә аҡ+ҡуйун (бәрән) тигәндән; төркүмән ҡәбиләләре беләшмәһе)
  • Аксуйцы — аҡсуҙар (уйғур субэтносы)
  • Алаша (тюрк. племя) — алашалар (Кесе Жүздәге ҡаҙаҡ ҡәбиләһе)
  • Алпаут (тюрк. племя) — алпауттар (алптар берләшмәһе мәғәнәһендә)
  • Алты чуб (тюрк. племя) — алты чуб (һундарҙан баш алған алты чун ҡәб. берләшмәһе)
  • Ардебиль (Иран) — Әрдәбил (Ирандың 31 останының береһе һәм шуның баш ҡалаһы)
  • Астар — Астар (бор. семит мифологияһындағы илаһ)
  • Атрек (река) — Әтрәк (Иран һәм Төркмәнстандағы йылға)
  • Атушцы (уйг.) — атуштар (уйғыр субэтносы)
  • Ахеменидское государство — Әһәмәни дәүләте (Әһәмән — бор. фарсы батшалары ырыуы)
  • Багдад — Бағдад
  • Байлакан, Байлаган — Байлаҡан (Кавказдағы бик бор. ҡала, әрмәнсә — Пайтакаран)
  • Балх — Бәлх (Афғанстандағы ҡала)
  • Барда — Бәрдә (Әзерб.)
  • Барсилы (тюрк. племя) — барсилдар
  • Барсхан (тюрк. племя)— барсхан
  • Берш (тюрк. племя) (казахский род) — Бәриш
  • Бейлаган — Бейлаҡан (Аҡһаҡ Тимер емертелгән Байлаҡан ур. төҙөтә)
  • Бенгази — Бәнғәзи
  • Бехистун — Беһистун
  • Бозок (тюрк. племя) (союз огуских племен)серые стрелы — буҙуҡ
  • Буиды (Бувайхиды, Аль-и-Буи) (шииты, правившие в Багдаде в 945—1055 гг.) — бүвәйһиҙәр
  • Варсак (тюрк. племя) — варсаҡ
  • Верхний Исеть — Үрге Исәт
  • Врата блаженства (Дер-и-Саадет, Топкапы — Тупҡапҡа һарайында) — Сәғәҙәт ҡапҡаһы
  • Гобустан — Ҡобустан
  • Гянджа — Гәнжә
  • Дейлемиты (даламиты) — дәйләмиҙәр
  • Дербенды — дәрбәндиҙәр
  • Джульфа — Жүлфә
  • Доланы (уйг.) — доландар
  • Дулаты, дуклаты, дуглаты, дулу — дулаттар
  • Египет — Мысыр
  • Жагалбай (тюрк. племя) — яғалбай
  • Зайенде (река в Иране) — Зайәндә
  • Заррин-Шахр — Заррин-Шәһәр
  • Зороастризм — зәрдүштилек (у татар — зәрдөштлек, турок — зердүштлүк, узбек — зардуштилик, азер. — зәрдүштилик)
  • Зулькадар (тюрк. племя) — зүлҡәдәр
  • Ивэ (огузское племя) — ивә
  • Изреель — Изреғәл
  • Ильдегизиды — илдәгизиҙәр
  • Исфахан — Исфаһан (этимология: Нисф-ә-Жәһан — пол мира)
  • Каан — ҡаған
  • Кавары (тюрк. племя) — ҡабарҙар
  • ТКавзехекст — Ҡавза
  • Кавказ — Кавказ (бер телдә лә Ҡаф тигәнгә оҡшаш атама юҡ, бөтәһендә лә Кавказ)
  • Каджары — ҡажарҙар
  • Казвин — Ҡазвин
  • Кайи (тюрк. племя) — ҡайы
  • Канжыгалы (тюрк. племя) — ҡанжығалы
  • Карабах — Ҡарабах
  • Карадаглы — ҡарадағлы
  • Кара-Коюнлу Джаханшах — Ҡара Ҡуйынлы Йыһаншаһ
  • Карлуки (тюрк. племя) — ҡарлуҡтар
  • Касраниды — кәсрәниҙәр
  • Катабанское царство — Ҡәтбан
  • Катаганы (тюрк. племя) — ҡатағандар
  • Кашгарцы (уйг.) — кәшкәрҙәр
  • Кебара — Кәбара
  • Кения, кенийцы — Кения, кениҙар
  • Кербела — Кәрбәлә
  • Кефе — Кәфә (Ҡырымда)
  • Комульцы (уйг.) — ҡумулдар
  • Корлинцы (уйг.) — корлалар
  • Кубань — Ҡобан
  • Кубинское ханство (Азерб.) — Ҡуба ханлығы
  • Кувейт — Күвәйт
  • Кульджинцы (уйг.) — ғулжиҙар
  • Курейш — ҡөрәйеш, ҡурайш (ике вариантта йөрөй)
  • Куртии — куртиҙар
  • Курды — ҡурдтар
  • Кучарцы (уйг.) — кучарҙар
  • Кырки (тюрк. племя) — ҡырҡтар
  • Лобнорцы (уйг.) — лопнурҙар
  • Лянкорань — Ләнкәран
  • Мавераннахр — Мавараннаһр
  • Мазьядиды — мәзйәдиҙәр
  • Марага (Иран) — Мараға
  • Мариб (Йемен) — Мәғриб (күптәр Викип. Ma’rib тигән)
  • Мачины (уйг.) — мачиндар
  • Мераге (Иран, город) — Марага
  • Мерв (древний город в Ср. Азии) — Мәрв
  • Мешхед — Мәшһәд
  • Мидия Атропатена — Атропат Мидияһы
  • Мингечевир — Мингәчевир
  • Минейское царство — Мәин батшалығы
  • Мраморное море — Мәрмәр диңгеҙ
  • Мугаджары — Мугалжар
  • Мусафириды (Салариды) — мосафириҙар (салариҙар)
  • Наджаф — Нәжәф
  • Наджафабад — Нәжәфәбад
  • Найманы (тюрк. племя) — наймандар
  • натуфийская культура — натуф мәҙәниәте
  • Нахичевань — Нахчиван
  • Ниневийцы — нинивиҙәр
  • Нушиби (тюрк. племя) — нушиби
  • Омейяды — умайялар
  • Оногуры (тюрк. племя) — оноғурҙар
  • Османская империя — Ғосман империяһы
  • Падары (тюрк. племя) — падарҙар
  • Палестина — Фәләстин
  • Пехлевийский язык — пәһләүи теле
  • Полурцы (уйг.) — полурҙар
  • Раввадиды — рәүүәдиҙәр
  • Румлу (тюрк. племя) — румлу
  • Русы (в ед.ч. русин) — русиндар
  • Сава — Сәба
  • Савская (царица) — Сәба (батшабикәһе)
  • Саджиды — сажиҙар
  • Саджиды — сажиҙар
  • Салариды — салариҙар (мосафириҙар)
  • Сальян — Салйан
  • Сараб — Сәраб
  • Сасаниды — сәсәниҙәр (башҡалар сасаниҙар тип ала, беҙҙең текстарҙа ғына сәсәни)
  • Саудовская Аравия — Сәғүд Ғәрәбстаны
  • Северный Ледовитый океан — Төньяҡ Боҙло океан
  • Сельджуки — сәлжүктәр
  • Селевкиды — селевкиҙар (Селевк — эллиндар династияһы)
  • Семиты — сәмиттәр
  • Сефарды — сфарадтар
  • Сефевиды — сәфәүиҙәр
  • Сирия — Сүриә
  • Согдийцы — соғдиҙар
  • Соль-Илецк — Тоҙ-Иләк
  • Сумгаит — Сумғайыт
  • Сысерть — Сысәрт
  • Табаристан — Тәбәристан
  • Тевриз — Тәбриз
  • Тегеран — Тәһран
  • Тимуриды — Аҡһаҡ Тимер дәүләте
  • Топкапы — Тупҡапҡа
  • Туркманчай — Төркмәнчай (Тәбриз янындағы ауыл)
  • Туркоманы — төркүмәндәр
  • Турфанцы — турпандар (уйғыр субэтносы)
  • Тюркские племена— кынык — ҡыныҡ, салур — салғыр, авшар — әфшәр, кайи — ҡайы, караман — ҡараман, байандыр — байандыр, печенеги — бәшнәктәр, половцы — ҡыпсаҡтар (Византия һәм Европа сығанаҡтарында ҡумандар, халадж — һалаш,),
  • Угэдэй хан— Өгөҙәй хан
  • Узы— үздәр (төрки ҡәбиләһе)
  • Устаджлы — устажлы (төрки ҡәбиләһе)
  • Учтурфанцы — учтурпандар (уйғыр субэтносы)
  • Фулад-е-Мобараке— Фүләд-ә-Мөбәрәкә
  • Фуюйские кыргызы— Фуюй ҡырғыҙҙары
  • Хадрамаут — Һадрамаут
  • Ханэ-Исфахан— Ханә-Исфаһан
  • Хашт-Бехешт— Һашт-Бәһәшт (Исфаһанда)
  • Ходжалы — Хожалы
  • Хой — Хой (ҡала)
  • Хомейни-Шахр— Хөмәйни-Шәһәр
  • Хорасан — Хорасан
  • Хорезм — Хәрәзем
  • Хотанцы — хөтәндәр (уйғыр субэтносы)
  • Хулагуиды— Хулагу дәүләте
  • Хуррамиты — һүррәмдәр
  • Шамкир — Шәмкир
  • Шаншыкылы (тюрк. племя) — шанышҡылы
  • Шахин-Шахр — Шаһин-Шәһәр
  • Шахсевен — Шаһсевән
  • Шеддадиды — Шәддәдиҙәр
  • Шейбаниды — шәйбаниҙар
  • Шекинское ханство (Азерб.) — Шәки ханлығы
  • Шеркеш (тюрк. племя) — шеркеш
  • Ширваншахи — Ширваншаһтар
  • Черик — черик
  • Чехель Сотун — Чәһәл Сүтүн (Исфаһанда)
  • Чубань (тюрк. племя) — чубан
  • Чуми (тюрк. племя) — чуми
  • Чугучакцы (уйг.) — чөчәктәр
  • Ысык (тюрк. племя) — ысыҡ
  • Эйн-эль-Джарба — Әйн-әл-Жәрбә
  • Эривань (Азерб.) — Әриван (ханлыҡ)
  • Эскелы (тюрк. племя) — искелдәр
  • Юзы (тюрк. племя) — йөҙҙәр
  • Язидиды — йәзидиҙәр (мәзйәдиҙәр, шәйбаниҙар)
  • Янычары (Турция) — яңысарҙар (новые воины)
  • Яркендцы (уйг.) — йәркәндтәр