Башҡорт теле/Һүҙлектәр/Ҡыҙыл китап - Башҡортостан үҫемлектәре

Ҡыҙыл китап үҫемлектәре

А

Авран лекарственный - Дарыу ҡырлуты

Алтей лекарственный (бобовые) - Алтей үләне

Арктоус альпийский - Арктоус

Астрагал ветвистый - Тарбаҡлы астрагал

Астрагал Гельма - Гельм астрагалы

Астрагал скальный, камнеломный - Тау астрагалы

Астрагал Карелина - Карелин астрагалы

Астрагал Клера - Клер астрагалы

Астрагал норвежский, сочевичниковый - Норвегия астрагалы

Астрагал песчаный - Ҡом астрагалы

Астрагал рогоплодный - Моронло астрагал

Б

Багульник болотный - Һаҙанаҡ

Баранец обыкновенный (баранцовые) - Һапһыҙ көкөрт үләне

Бессмертник, цмин песчаный - Шиңмәҫгөл

Болотный мирт обыкновенный (хамедафне болотный) - Һаҙ мирты

Болотоцветник щитолистный - Ҡалҡан япраҡлы һыу гөлө

Большеголовник (рапонтикум) серпуховидный - Дөйәбаш үлән

Бровник одноклубневый - Ялған аҡһырғаҡ

В

Валериановые:

Валериана аптечная (лекарственная) - Бесәй үләне

Валериана клубневая - Бүлбеле бесәй үләне

Венерин башмачок пятнистый – сыбар кәкүк ситеге

Венерин башмачок вздутый (крупноцветковый) - Әҙрәсгөл

Венерин башмачок настоящий - Кәкүк ситеге

Вероника крапиволистная - Эре юшан

Ветреничка уральская - Урал елбәгәйе

Водяника гермафродитная - Һаҙ емеше

Водяной орех сибирский, чилим - Һыу сәтләүеге

Володушка многожилковая - Туманаҡ

Г

Гвоздика иглолистная - Энә япраҡлы ҡәнәфер

Гвоздика узколепестная - Ҡыйғас ҡәнәфер

Гвоздика уральская - Урал ҡәнәфере

Гладиолус (шпажник) тонкий - Мунсаҡгөл

Глобулярия (шаровница) крапчатая - Һипкелле йомрогөл

Головчатка уральская - Тумалаҡ гөл

Гониолимон красноватый - Ҡыҙғылт гониолимон

Горечавка лежачая - Түшәлмә бабаҫыр уты

Горечавник бородатый - Һаҡаллы бабаҫыр уты

Горошек многостебельный - күп һабаҡлы кәрешкә

Горькуша (соссюрея) мелкоцветковая - бөрсөклө билсән

Горькуша уральская - Урал билсәне

Гроздовник виргинский - виргин тәлгәш үләне

Гроздовник многораздельный - Айырса тәлгәш үлән

Гроздовник полулунный - Тәлгәш ҡаҙаяҡ

Гудайера ползучая - Ят үлән

Д

Девясил высокий - Андыҙ

Дендрантема Завадского - Дендрантема гөлө

Дремлик болотный - Һаҙ баҙыҡайы

Дремлик тёмно-красный - Ҡыҙыл баҙыҡай

Дриада восьмилепестковая - Дриада

Дубровник чесночный - Туйраут

Е

Ежовник меловый - Аҡбур анабазисы

Ж

Живокость уральская - Таҡыябаш ҡыңғырау

Жирянка обыкновенная - Быума үләне

Житняк ломкий (сибирский) - Арышбаш

З

Зигаденус сибирский - Себер зигаденусы

Зимолюбка зонтичная - Сатырлы ҡышһөйәр

Золототысячник болотный - Һаҙ һарыгүҙе

Зопник колючий - Сәнскеле майсыбыҡ

И

Ива арктическая - Арктика талы

Ива голубаватая (Старке) - Старк талы

Ива грушанколистная - Һыу талы

Ива деревцевидная - Ҡаты тал

Ива черничная - Бүре талы

Ирис (касатик) жёлтый - Һары ирис

Ирис (касатик) низкий - Тәпәш ирис

Ирис (касатик) сибирский - Себер ирисы

К

Калипсо луковичная - Бүлбеле калипсо

Камнеломка болотная - Һаҙлыҡ таутишәре

Катран татарский - Майлут

Качим Патрэна - Дауыл уты

Качим триждыветвистый - Тетелмә дауыл уты

Качим уральский - Урал дауыл уты

Кермек каспийский - Каспий татырланы

Кермек полукустарниковый - Ҡыуаҡлы татырлан

Кермек толстокорневой - Татырлан

Клевер альпийский - Ҡарғабаш

Клюква болотная (четырёхлепестная) - Мүк үләне

Клюква мелкоплодная - Ваҡ мүк үләне

Княженика, костяника арктическая - Бикә үләне

Ковыль Залесского - Залесский ҡылғаны

Ковыль Коржинского - Коржинский ҡылғаны

Ковыль красивейший - Күркәм ҡылған

Ковыль Лессинга - Лессинг ҡылғаны

Ковыль опушеннолистный - Йөнтәҫ япраҡлы ҡылған

Ковыль перистый - Дөйә ҡылғаны

Ковыль сарептский (тырсик) - Сарепт ҡылғаны

Козелец голый - Рупрехт еҫлегөлө

Кокушник ароматнейший - Еҫле кәкүк әшәлсәһе

Кокушник длиннорогий - Кәкүк әшәлсәһе

Колосняк акмолинский - Акмолинск тауғыяғы

Колосняк гигантский (кистистый) Клокова - Клоков тауғыяғы

Копеечник Гмелина - Гмелин тәңкә гөлө

Копеечник крупноцветковый - Эре тәңкәгөл

Копеечник Разумовского - Разумовский тәңкәгөлө

Копеечник серебристолистный - Аласуҡ

Коротколепестник реснитчатый - Керпек япрағүлән

Костенец зелёный - Йәшел таш ҡаҙаяғы

Костяника арктическая - Бикә үләне

Костяника хмелелистная - Ҡыҙыл бөрлөгән

Кубышка малая - Кесе томбойоҡ

Курильский чай кустарниковый - Курил сәйе

Л

Лаготис уральский - Урал лаготисы

Ладьян трёхнадрезанный - Айырсалы сәскә

Лазурник трёхлопастный - Күксин

Лапчатка песчанистая - Ҡаҙ үләне

Лапчатка шелковая - Ебәк ҡаҙ үләне

Лапчатка Эверсманна - Эверсманн ҡаҙ үләне

Лен жилковатый - Селтәр япраҡлы етен

Лен уральский - Урал етене

Липарис Лёзеля - Лезел липарис

Лисохвост сизый - Күк төлкөғойроҡ

Ллойдия поздняя - Көҙгө ллойдия

Лук желтеющий - Һарғылт йыуа

Лук косой - Оҫҡон йыуаһы

Лук плевокорневищный - Тамырсалы йыуа

Лук поникающий - Ҡалмыҡ йыуаһы

Лук привлекательный - Күркәм йыуа

Лук черемша - Һаҫы йыуа

Льнянка алтайская - Алтай етенүләне

Льнянка слабая - Нескә етенүлән

Люцерна сетчатая - Селтәрле люцерна

Лядвенец просмотренный - Йыланҡуҙаҡ

М

Меч-трава обыкновенная - Ҡылысүлән

Минуарция Гельма - Гельм минуарцияһы

Минуарция Крашенинникова - Крашенинников минуарцияһы

Многорядник Брауна - Браун ҡаҙаяғы

Морошка приземистая - Һаҙ үләне

Мытник плотный - Ҡанлыгөл

Мытник скипетровидный - Ябай кәкүк тубылғыһы

Мытник Эдера - Эдер тубылғыһы

Мякотница однолистная - Һырғаҡлы яңғыҙ япраҡ

Н

Надбровник безлистный - Япраҡһыҙ эйәгүлән

Незабудочник уральский - Нескәгөл

Неоттианта клобучковая - Алһыу әшәлсә

Норичник Скополя - Сираж

О

Осока богемская - Оҙон күрән

Осока двудомная - Ике өйлө күрән

Осока малоцветковая - Һирәк сәскәле күрән

Осока кавказская - Кавказ күрәне

Осока (заливная) магелланская - Магеллан күрәне

Осока поздняя - Көҙгө күрән

Осока тёмная - Ҡара күрән

Осока тонкоцветковая - Йоҡа күрән

Остролодочник Гмелина - Гмелин кәмәяпрағы

Остролодочник голый - ланғас кәмәяпраҡ

Остролодочник Ипполита - Ипполит кәмәяпрағы

Остролодочник сближенный - Йәнәш кәмәяпраҡ

Остролодочник сходный - Оҡшаш кәмәяпраҡ

Остролодочник уральский - Урал кәмәяпрағы

Офрис насекомоносная - Бөжәк сәхләбе

Очеретник белый -

П

Пажитник плоскоплодный -

Пальчатокоренник длиннолистный - Мөгөҙүлән

Пальчатокоренник пятнистый - Һипкелле мөгөҙүлән

Пальчатокоренник Руссова - Руссов бармаҡтамыры

Пальчатокоренник Фукса - Фукс бармаҡтамыры

Парнолистник перистый - Ҡушъяпраҡ

Патриния сибирская -

Первоцвет длиннострелочный - Оҙонса япраҡлы кәзә һаҡалы

Первоцвет кортузовидный - Көрән кәзә һаҡалы

Пион марьин корень (уклоняющийся) - Дөр-дөр сәскә

Подлесник Жиральда - Түшәгүлән

Подорожник Крашенинникова - Крашенинников юл япрағы

Пололепестник зелёный - Йәшел ярым япраҡ

Полынь баргузинская - Баргузин әреме

Полынь малоцветковая - Һирәк сәскәле әрем

Полынь солянковидная - Тоҙут һымаҡ әрем

Пролесник многолетний - Зәһәр үлән

Проломник Леманна - Таутишәр

Прострел желтеющий - Һарғылт умырзая

Пузырник горный - Тау ҡыуығүләне

Пузырник Дайка - Дайк ҡаҙаяғы

Пузырник судетский - Ҡыуығүлән

Пузырчатка малая - Ҡыуығүлән

Пухонос альпийский - Йөнтәҫ үлән

Пухонос приземистый - Тәпәш йөнтәҫ үлән

Пушица стройная - Мамыҡбаш күрән

Пыльцеголовник длиннолистный - Һеркәбаш үлән

Пыльцеголовник красный - Ҡыҙыл һеркәбаш үлән

Пырей отогнутоостный - Кәкре ҡылсыҡлы аҡтамыр

Пырей средний - Әрһеҙ аҡтамыр

Р

Рапонтикум (большеголовник) серпуховидный - Дөйәбаш үлән

Рдест нитевидный - Һыу йөнө, рдест

Родиола иремельская - Ирәмәл алтын тамыры

Роза колючейшая - Нескә гөлйемеш

Росянка английская - Һирәк ысығүлән

Росянка круглолистная - Ысығүлән

Рябчик малый (шахматовидный) – Сатраш сел үләне

Рябчик русский - Сел үләне

С

Сальвиния плавающая - Күл сальвинияһы

Сверция тупая - Тупаҡ сверция

Сердечник тройчатый - Йөрәк үләне

Сирения седая - Сал сирения

Скрученник приятный - Күркәм үрмәс үлән

Смолевка малолистная - Әҙ япраҡлы елемүлән

Солнцецвет башкирский - Башҡорт сыуаҡсәскәһе

Солнцецвет монетный - Тәңкә сыуаҡсәскә

Солодка Коржинского - Татлы тамыр

Солонечник растопыренный - Тарбаҡлы ҡояшут

Соссюрея мелкоцветная - Бөрсөклө билсән

Стальник пашенный (полевой) - Ҡоросүлән

Стеригма войлочная - Кейеҙ стеригма

Схенус ржавый - Тутлы үлән

Т

Тайник сердцевидный - Моронса ҡушъяпраҡ

Тайник яйцевидный - Ҡушъяпраҡ үлән

Термопсис ланцетолистный - Йүтәл үләне

Тимелея воробьиная - Сәпсек тимелеяһы

Тимьян клоповый - Торатау еҫле үләне

Толокнянка обыкновенная - Талҡан йемеш

Тонконог жестколистный - Шырт еҙүлән

Тонконог Ледебура - Ледебур еҙүләне

Триния щетинисто-волосистая - Йөнтәҫ триния

Тырсик - сарепт ҡылғаны

Тюльпан Биберштейна - Биберштейн ләләһе (тюльпаны)

Тюльпан поникающий - Һалынҡы ләлә (тюльпан)

У

Ужовник обыкновенный - Ҡаҙаяҡ үлән

Ф

Флокс сибирский - Себер флоксы

Франкения жестковолосая - Шырт франкения

Франкения припудренная - Буҙырланған франкения

Х

Хамедафне болотный, (мирт обыкновенный) - Һаҙ мирты

Хаммарбия болотная - Һаҙ хаммарбияһы

Хвойник двухколосковый (бессмертник) - Эфедра үләне

Ц

Цмин песчаный (бессмертник) - Шиңмәҫгөл

Ч

Черемша - Һаҫы йыуа

Чий блестящий - Чий үләне

Чилим (водяной орех сибирский) - Һыу сәтләүеге

Чина Литвинова - Литвинов сырмалсығы

Ш

Шалфей клейкий - Йөнтәҫ шалфей

Шаровница крапчатая - Һипкелле йомрогөл

Шиверекия подольская - Шиверекия үләне

Шлемник высокий - Бейек бүрегүлән

Шпажник тонкий (гладиолус) - Мунсаҡгөл

Шток- роза морщинистая - Һырлы шток-роза

Щ

Щитовниковые - ҡаҙаяҡлылар ғаиләһе

Э

Эфедра обыкновенная - (Ябай) эфедра үләне

Я

Яблоня лесная - Ҡырағай алмағас

Ясенец голостолбиковый - Кавказ баҙыяны

Ясколка Крылова - Крылов зыягөлө

Ясколка уральская - Урал зыягөлө

Ястребинка иремельская - Ирәмәл тыранғуты

Ятрышник мужской - Яҙғы әшәлсә

Ятрышник обожжённый - Көйгән әшәлсә

Ятрышник шлемоносный - Оҙон әшәлсә

Сығанаҡтар

• Башҡортостан Республикаһының Ҡыҙыл Китабы (1-се том)
• Үҫемлектәрҙең һирәк осрай торған һәм юғала барыусы төрҙәре - Редкие и исчезающие виды высших сосудистых растений. Өфө, “Китап” 2001. Гл. Редактор Е. В. Кучеров – д.б.н, профессор, член-кор. АН РБ

Члены ред-ой коллегии: А. А. Фаухутдинов – председатель Госуд. Комитета по охране окруж. среды, Б. М. Миркин – д.б.н., профессор А. И. Соломещ – д.б.н. А. А. Мулдашев – к.б.н.