Фән донъяһына сәйәхәт:ҡыҙыҡлы эксперименттар/Нисек электромагнит эшләргә
Бағыр сымдың ике осон батарея полюстарына тоташтырһаң көсһөҙ генә электромагнит эшләргә була. Көслө электомагнит эшләү өсөн оҙон баҡыр сымды тимер ҡаҙыҡҡа кәтүк формаһында урарға кәрәк. Тимер ҡаҙаҡта индукцияларнан магнит электомагнитты көсәйтә.
Материалдар
[үҙгәртергә]- оҙон тимер ҡаҙаҡ (тимер үҙәкле отвертка булһа ла ярай). Тимер үҙәк урынына ғорос та ярай.
- 1 метр тирәһе баҡыр сым.
- 6 вольтлы йәки 9 вольтлы батарея.
- ваҡ тимер әйберҙәр.
Steps
[үҙгәртергә]- Сымды ҡаҙаҡ тирәләй уратығыҙ, осондығы изоляцияны таҙартығыҙ.
- Сымдарҙың осон батареяның полюстарына тоташтырығыҙ.
- Кәңәш: батарея бик тиҙ йылына, шуға сепрәк аша тотоғоҙ.
- Сым уралғын ҡаҙаҡ тимер әйберҙәргә тартылғынын күҙәтегеҙ.
- Батареяны һаҡлау өсөн сымдарҙы тиҙ генә ысҡындырығыҙ.
Physics
[үҙгәртергә]The atoms inside of magnets all line up the same way. In things that are not magnets, the atoms don’t line up. When the copper wire is coiled around an iron nail and attached to a battery, the atoms in the nail start to line up, too. Now the nail is also a magnet! As soon as you disconnect the battery, the nail and wire stop being a magnet. The electricity from the battery creates a magnetic field around the coiled wire and nail that acts just like a bar magnet.